Ақмола облысы білім басқармасының

Ерейментау ауданы бойынша білім бөлімінің жанындағы

Ерейментау қаласының "Болашақ" бөбекжайы" МКҚК

Оразбаева Айман Куанышовна

Меңгеруші, педагог- зерттеуші

«Жаңадан  бастаушы  тәрбиешілерге  әдістемелік жетекшілікке  көмекші коучинг-сессия» бағдарламасы

АВТОРЛЫҚ БАҒДАРЛАМАСЫ

Ерейментау қаласы, 2021

Пікір беруші: Лашкевич Оксана Николаевна, «Жұлдызай» бөбекжайының меңгерушісі

Әзірлеуші: Оразбаева Айман Куанышовна, «Болашақ» МКҚК бөбекжайының меңгерушісі, педагог-зерттеуші

Ерейментау, 2024.-113 б.

 Бұл авторлық бағдарламада мектепке дейінгі мекемелерде жұмыс істейтін әдіскерлерге, арналып жинақталған педагогикалық кеңестер, семинарлар, кеңестер, шебер- сынып материалдары енгізілген. Бағдарламаның арқасында педагогтар мен тәрбиешілер оқу-тәрбие үрдісінің тұлғаландыру, социализацияландыру үрдістерін ұйымдастыруды, сонымен бірге педагогика- психологиялық білім жүйелерін игеруге арналған.

Түйін сөздер: коучинг- сессия,  әдістемелік жетекшілік, кәсіби шеберлік. 

Мазмұны                                                                                                 беті

1. Кіріспе                                                                                             4
2. Негізгі бөлім. «Жаңадан  бастаушы  тәрбиешілерге әдістемелік жетекшілікке  көмекші коучинг-сессия» бағдарламасы                      5 -15
3. Қосымша. педагогикалық кеңестер, іскерлік ойындар, семинарлар, шебер сынып                                                                                        16 -109
4. Пайдаланылған әдебиет.                                                                 110 

Түсіндірме:

Әдіскер қызметінің бір бағыты, педагогтар мен тәрбиешілердің өз білімін жетілдіруі. Сондықтан балабақша әдіскері педагогтардың кәсіби құзіреттіліктерін, шеберлігін көтеру мақсатында жұмыс жасайды. Осы тұрғыда әдіскер ұжым педагогтарының шеберлік өсуіне ықпал ете отырып, педагогикалық еңбектің жоғарғы жетістіктерге жетуіне, педагогтардың кәсіби жетілуіне көмек көрсетеді. Сол себепті өз жұмысымда коучинг- сессияны пайдалануды жөн көрдім.

Өзектілігі: Коучинг білім беру мамандарының (тәрбиешілер, пән мұғалімдері) заманауи коучингі өзіне психологияның, менджменттің, қазіргі білім берудің маркетингіннің озық бағыттарын енгізген. Бағдарламадағы тағы бір өзектілігі педагогтың кәсіби өзін- өзі жүзеге асыруда «алғашқы көмек» гуманистік сипатта болғандықтан, жас мамандардың кәсібіне жеңіл ауыртпалықсыз бейімделуіне, оңалуына мүмкіндік береді.

Коучингтің артықшылығы:

• өте табиғи, яғни коучингте жалпылау немесе жалпылама шешім деген жоқ. Әр қойылған мақсат, әр табылған шешім сол адамның  ерекшеліктері мен артықшылықтарына тән болады;
• өте икемді, коучинг өмірдің кез-келген саласында қолдануға мүмкіндік береді
• өте тиімді, коучингті қолдану арқылы уақытты әлдеқайда тиімді етіп қолдануға болады;
• адамды жауапкершілікке тәрбиелейді, жауапкершілік өте кең және терең мағынасында. Жауапкершілік — өз өміріңе, өз сөзіңе, өз нәтижеңе, өз көңіл-күйіңе, т.б.
• адамды өзінің шын арман-мақсаттарымен, құндылықтарымен түйістіреді.

Бағдарламаның негізгі мақсаты:

• балабақшада өз қызметін жаңадан бастаушы педагогтар мен тәрбиешілердің жұмыс тәжірибелерінде тұтас жүйелілікті, кәсіби дайындықты игерту.
• Жаңадан бастаушы тәрбиешілердің балабақша кешеніне бейімделуі;
•  Кәсіби өзгешелікті күтуді нақтылауға көмектесу;
• Оларды балабақша кешенінің  өзгешелігіне,  мақсаттарына сәйкестендіру;
• Кәсіби шеберліктерінің қызметтерінің орындауын, өз еркімен ұйыдастыра білуді қалыптастыру;
• Рефлексиялық позицияны  шығаруы.

Коучинг-сессия» бағдарламасының ерекшелігі

«педагог өзінің кәсіби шеберлігін шыңдауға белсенді оқу түріне бағыт алуына қолдау көрсету. Бұл ерекшеліктің кілті- іске қатысты фактілер мен ақпараттарды қабылдау, біздің эмоциямыз бен ықыласымыз қашан? қалай? шындықты бұрмалайтынын түсіну. Бұл бағдарлама балабақша мекемесінде тәжірибесі жоқ педагогтар мен тәрбиешілерге арналған. Бағдарламаның арқасында педагогтар мен тәрбиешілер оқу-тәрбие үрдісінің тұлғаландыру, социализацияландыру үрдістерін ұйымдастыруды, сонымен бірге педагогика- психологиялық білім жүйелерін игереді.

Теория

 «Коучинг» терминінің шығуы, оны кімдер зерттеді деген сауалдарға жауап іздеп өз білімімді толықтыра бастадым. «Коучинг»- ағылшын сөзі «үйрету, жаттықтыру» дегенді білдіреді. ≪coach≫ — ≪жаттықтыру, үйрету, бағыттау, фактілермен қамтамасыз ету≫ (ағылшын тілінен Оксфорд сөздігі,2009). Уикипедияға жүгінсек, коучинг (ағылш. coaching —оқыту, жаттықтыру) — консалтинг және тренинг әдісі; классикалық консалтинг пен тренингтен айырмашылығы — коуч кеңес және қатаң ұсыныстар бермейді, ол шешімді бірлесе отырып іздестіреді. Ал психологиядан айырмашылығы коучингтегі мотивацияның бағытында. Коучпен жұмыс істеуде белгілі бір мақсатқа, өмірде және жұмыста жаңа, позитивті тұжырымдалған нәтижелерге жету ұйғарылады. 

Яғни, анықтаманы талдай кетер болсақ, коучинг адамға немесе мекемеге мақсатқа, нәтижеге жетуге көмектеседі. Коучингті меңгерген маманды «коуч»не «коучер» деп атайды.

«Коучинг»- кеңес, қатаң ұсыныс бермейді, керісінше үйретушілер мен үйренушілер бірлесе отырып шешім іздейді. Коучинг —адамға қанағаттанушылық сезімін алып келетін мақсаттарға жетуге мүмкіндік беретін ортаны әңгіме және мінез-құлық арқылы құра білу шеберлігі;

Коучинг—коучердің клиенттің жан-жақты дамуына жағдай жасау процесі;

 Коучинг — басқа адамның оқу және даму процестеріндегі нәтижелілігін көтеру шеберлігі;

 Коучинг — бұл адамдардың  өмірлерінде, істе, бизнесте немесе қоғамдық істерде жоғары дәрежедегі нәтижелерге жеткізетін ұзаққа созылған қарым-қатынастар. Коучинг арқылы клиенттер таным аясын кеңітеді, нәтижеліліктерін және өмір сапасын арттырады.

Коучинг — бұл даму процесі қатысушыларының ортақ әлеуметтік, жеке және шығармалышылық әлеуетті жүзеге асыру жүйесі.

 Коучингті қолдану көріністері:

• Ынталандыру
• Бағалау мен аттестация
• Қызметтерді бөлу
• Тапсырмаларды орындау
• Мәселерді шешу
• Жоспарлау мен қадағалу
• Қарым-қатынас
•  қадрларды дамыту
• Команда құру
• Топтық жұмыс. (Дж. Уитмор,2005,21 б.)

«Коучинг» қолдану аясына қарай бірнеше түрге ажыратылады. Олар:

• Бизнес- коучинг
•  Лайф- коучинг
• Мансапты коучинг
• Өзінділік тиімділіктің коучингі

«Коучинг» негізін қалаушылар: У. Тимоти Голви (W. Timothy Gallwey) —  каучинг негізінде жатқан канцепция авторы. Алғаш рет өзінің  1974 жылы шыққан «Внутренняя игра в теннис» (The Inner Game of Tennis) кітабында жазған.

Джон Уитмор (John Whitmore) — «Коучинг высокой эффективности»,  1992 жылы басылып шыққан кітап авторы.

Томас Дж. Леонард (Thomas J. Leonard) —  Коуч университетінің негізін қалаушы. Ал біздің өзіміздің мемлекетіміздің Алматы және Астана қалаларында Коучинг акдемиясы «Адам қабілетінің орталығы» осы төңіректе жұмыс жасап жүр. Осы ақпараттарға сүйене келе содан кейін  «Жаңадан  бастаушы  тәрбиешілерге  әдістемелік жетекшілікке  көмекші коучинг-сессия » бағдарламасының жоспарын құрдым.

«Жаңадан  бастаушы  тәрбиешілерге  әдістемелік жетекшілікке  көмекші коучинг-сессия» бағдарламасының іске асу мерзімі- 5 жыл

1 кезең. Бағдарламаға кіріспе, теоретикалық бөлім.

2 кезең. Жалпы оқу сабақтарын ұйымдастырудың жолдарын меңгеру

Коучинг- ол адамның әлеуетін ең жоғарғы деңгейге жоғарылату мақсатындағы  тиімділігі.

Т.Гэллвей

Жұмыс- ішкі ойын тәріздес.

Коучингтің ұраны: «Мен жаттықтырушы, ал сіздер жеңімпаз»

«Коучинг-сессия» бағдарламасының ерекшелігі педагог өзінің кәсіби шеберлігін шыңдауға белсенді оқу түріне бағыт алуына  қолдау көрсету.Бұл ерекшеліктің кілті- іске қатысты фактілер мен ақпараттарды қабылдау,  біздің эмоциямыз бен ықыла сымыз  қашан? қалай? шындықты  бұрмалайтынын түсіну. Бұл бағдарлама балбақша мекемесінде тәжірибесі жоқ педагогтар мен тәрбиешілерге арналған. Бағдарламаның арқасында педагогтар мен тәрбиешілер  оқу-тәрбие үрдісінің тұлғаландыру,  социализацияландыру  үрдістерін ұйымдастыруды, сонымен бірге педагогика- психологиялық білім  жүйелерін игереді.

Бағдарламаның негізгі мақсаты балбақшада өз қызыметін жаңадан бастаушы педагогтар мен тәрбиешілердің жұмыс тәжірибелерінде тұтас жүйелілікті, кәсіби дайындықты игерту.

Бағдарламаны орындау кезінде келесі міндеттер  іске асырылады:

• Жаңадан бастаушы тәрбиешілердің балабақша кешеніне бейімделуі;
•  Кәсіби өзгешелікті күтуді нақтылауға көмектесу;
• Оларды балабақша кешенінің  өзгешелігіне  мақсаттарына сәйкестендіру;
• Кәсіби шеберліктерінің қызметтерінің орындауын, өз еркімен ұйыдастыра білуді қалыптастыру;
• Рефлексиялық позицияны  шығаруы.

«Коучинг-сессия» бағдарламасы өзіне үш коучинг-сессины кіріктіреді. Олар:

1. Жаңадан бастаушы тәрбиешілердің  өзіндік қызметіне дайындығының психлолгиялық аспектісі.
2. Жаңадан бастаушы тәрбиешілердің балабақша кешеніндегі оқу-тәрбиелеу үрдісіне қосылуы
3. Қорытынды. Рефлексия шеңбері. Өзіндік ашық сабақтар, шаралар өткізу.

Жаңадан бастаушы тәрбиешілер  оқыту бөлімінде педагогтар мен тәрбиешілер анықталған бүгінгі заман талабына сай білім беруде  мемлекеттің стратегиялық  бағыттарының саясатын,білім дағыларын меңгеруі тиіс. Олар:

• Негізгі кәсіби этика ережелерін;
• Өздерінің қызметтік міндеттерін және құқықтарын;
• ҚР білім беру заңы;
• «ҚР балалардың құқықтары» туралы заң;
• Мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытуда басшылыққа алынатын нормативтік-құқтық құжаттар;
• Мектепке дейінгі жастағы балалардың даму ерекшеліктері және жас кезеңдеріне сәйкес бағдарлама жүктемелерін білу;
• Ата-аналармен серіктестік қарым-қатынас орната білу.

Жобаның өзектілігі: білім беру жүйесін модернизациялау негізінде, балабақшаның әдістемелік қызметін ұйымдастыруда, әдіскер бүгінгі заман талабына сай әдістемелік жұмысты жетілдіру мақсатында инновацияларды енгізіп, педагогикалық ұжым қызметінің де сапасын арттыру, оңтайлы жол іздеу керек.Осы бағдарламаның тәрбиешілермен, педагогтармен  сапалы игерілуін бақылаудың мына түрлері арқылы жүзеге асырылады. Олар: ағымды бақылау, аралық бақылау, қорытынды бақылау.

Жоба мақсаты: балабақшадағы педагогикалық еңбек өтілін жаңадан бастаушы педагогтар мен әдіскерлердің кәсіби қызметтерін жетілдіруді қолдау.

    Жобаға қатысушылар: педагогикалық өтілі 3 ж. дейінгі тәрбиешілер мен мамандар.

   Жоба  ұзақ мерзімді. Жоба кезеңдері: 1. Ақпараттық- талдау  кезеңі (ақпарат жинау, сараптау, талдау, зерттеу, сауалнама)

1. Жоспарлы  болжау кезеңі (ұзақ- қысқа мерзімді семинарлар, әдістемелік кеңестер, ашық көріністер, тренингтер, шебер класстары, іскерлік ойындар, педагогикалық кеңестер, конференциялар, педагогикалық оқулар, әдістемелік апта)
2. Диагностикалық бақылау (мониторинг, педагогтардың өсу динамикасының рейтингі, тұсау кесер, сауалнама, әдістемелік қорды жинақтап, рәсімдеу)

Осы бағдарламаның тәрбиешілермен, педагогтармен  сапалы игерілуін бақылаудың мына түрлері арқылы жүзеге асырылады. Олар:

• ағымды бақылау;
• аралық бақылау;
•  қорытынды бақылау.

Ағымдағы бақылау тәрбиешілер мен педагогтардың кәсіби дағдыларды, жоба жұмысына сәйкес игеру деңгейін қадағалайды.

        Аралық бақылау тәрбиешілер мен педагогтардың кәсіби дағдыларының деңгейін немесе жаңадан бастаушы тәрбиешілер мен педагогтар соқтығатын қиындықтарының деңгейін анықтау . Ал оны анықтау әңгіме жүргізу, сабаққа қатысу, режімдік кезеңдерді  бақылау арқылы жүзеге асады.

Қорытынды бақылау  тәрбиешілер мен педагогтардың өзіндік жеке дара портфолия дайындайды немесе ашық сабақтар ұйымдастыру арқылы жүзеге асады.

Жаңадан бастаушы тәрбие мен педагогтардың білім беру үрдісін ұйымдастыру сапасын 1,2 сауалнама арқылы бағаланады. Ал тәрбиешілер мен педагогтардың тәжірибелік қызметтерінің бағасын балабақша меңгерушісі, жоба басшысы әдіскер, тәжірибелі педагогтар мен  тәрбиешілер жүргізіп қадағалайды.

Күтілетін нәтиже

«Жаңадан  бастаушы  тәрбиешілерге  әдістемелік жетекшілікке  көмекші коучинг-сессия » бағдарламасының орындалу үрдісінде тәрбиешілер иен педагогтар оқу-тәрбиелеу үрдісін ұйымдастыруды, ата-аналармен қарым-қатынас жасауды, бүгінгі заман талабына сай оқыту технологияларын пайдалануды, мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен дамытуды, өзіндік қызметін , жоба түрлерін ұйымдастыруды игереді. Жаңадан бастаушы педагогтар мен тәрбиешілердің кәсіби қызметтерін анықтайды. Олар: диагностикалық, комуникативтік, үйлестірушілік, жобалық, зерттеушілік,  сындарлылық, ұйымдастырушылық сияқты әдіс- тәсілдерді меңгереді.

Жұмыстың негізгі түрлері төменде көрсетілген сипатта өтеді.

• Семинар-практикум;

• Кеңестер;
• Дөңгелек үстел;
• Ашық кеңістік технологиялары;
• Жеке дара кеңестер;
• Брифинг;
• Шеберлік класс;
• Озық тәжірибе мектебі;
• Ашық сағаттар.

«Жаңадан  бастаушы  тәрбиешілерге  әдістемелік жетекшілікке  көмекші коучинг-сессия» бағдарламасын жүзеге асыру мақсатында өзімнің осы бағдарлама аясындағы жоспарлаған жұмыстарымды,  балабақша кешенінің жылдық жоспарны сай етіп, құрастыра келе педагогикалық, әдістемелік, педагогтармен жеке дара кеңестерде бағдарламада көрсетілген тақырыптарды біртіндеп жүзеге асыра бастадым. Осы бағдарламамен педагогтар мен тәрбиешілер назарына ұсынғаннан кейін, педагогтармен алдымен «Жаңа  бастаушы  тәрбиешілердің қажеттіліктерін айқындау» атты тақырыпта  сауалнама жүргіздім. Әр бір тәрбиешілер мен педагогтарға арналған коучинг- сессия кеңесі бүгінгі заман талабына сай, берілген кеңестер слайд шолу яғни ақпараттық коммуникациялық әдісі арқылы беріледі. Коучинг- сессиясының отырыстарында іскелік ойындарды пайдалана отырып тәрбиешілер  мен педагогтардың әлеуетін  артыратынына көз жеткіздім.

Іскерлік ойындарда ойнаушыларда да, қатысушыларда да қарым-қатынастың екі түрлі сипаты туады; бірінші жағынан өзіне сөз тиген ойнаушы берілген бейненіц мінез-құлқына көшеді, оның қылықтарын, әpeкeтrepiн атқарады; екінші жағынан, оның іс-әрекеттері басқа ойнаушыларды олардың рөлге дейінгі кәдімгі өмірдегі сыр мінез шын қалпында таниды. Рөлдерді орындау барысындағы қарым-қатынастарда бойға сіңірер білімдер алдын ала қалыптаспайды . Мұнда шыдамдылық, басқа­ның көзқарасымен санасу, бірлестік, болашақ құбылыстарды байқау, жауапкершілікті сезіну сияқты сапалар орнығады. Білім алу процесі, алған білімдерді жинақтау және топшылау екі кезеңде жүргізіледі; ойынның тікелей барысындағы рөлдік қарым-қатынаста; қopытынды пікірсайыстарында рөлдерден тыс кәдімгі шындық қарым-қатынаста болады. Ойын қатысушылар арасындағы ойналмақ оқиға неғұрлым қақтыгысты болып, мамандық бойынша араластыгы үйреншікті қарым­қатынасқа жақындай түссе тиімді болмақ.

Іскерлік ойындар балабақшадағы кез келген педагогикалық процестің мәнін рөлдер арқылы көрсете алады, ойнаушылар мұндағы құбылыстарды педагог тұрғысынан ғана емес, оның шкі сырын a.mыңқырап, бала тұрғысынан да байқай алады. Ал мұның өзі педагогикалық процесті жан-жақты қарастырып, оған терең талдау жа­сай білу, бала тәрбиесін біржақты жүргізбей, тәрбиелік-білімдік шараларды тиімді етіп қайта құру жолдарын белгілей алатын сапалар қалыптастырады. Іскерлік ойындар, соны:,«ен қатар педагогиканың теориялық күрделі мәселелеріне қанықтырады, тәжірибені толықтыра түседі.

Мысалы:  педагогикалық кеңесте әрдайым  «Еркін микрофон» әскерлік ойыны өткізіледі. Бұл  ойынның  өткізілу барысы: педагогтар өздерінің көкейінде  шешімін таппай  жүрген  ойымен  бөлісіп ортаға салады. Осы сияқты тағы да:

«Сөйлемді аяқта» шығармашылық ойыны

Ойын барысы: жүргізуші парақта аяқтаплмай қалған сөйлемдерді үлестіріп береді, ал педагогтар  сол сөйлемдерді аяқтайды. Бұл ойын  педагогтардың  білім беру стандартын қаншалықты  білетіні жөнінде мағлұмат алуға, пікір алмасуға көмектеседі.

«Ойыма ой қос» іскерлік ойыны

Мақсаты: Педагогтар мен тәрбиешілердің ой-өрістерін, кәсіби біліктіліктерін арттыру; өзара пікір, тәжірибе алмасуға дағдыландыру.

Өткізілу барысы: әр шығармашылық топқа жеке-дара сауал жазылған парақ беріледі. Осы парақта көрсетілген сауалға  ең негізгі деген 7 элементті жазып, көршілес үстелмен өзара ауысады. Ойын осылай жалғаса береді . Ойынның соңында әр топ өзінің жауаптарымен таныстырып ортақ жауаптарды айтады.

«Алты қалпақ» ойыны

Ақ қалпақ-  ақ түс алаламау, әділдік. Ақ қалпақтағылар нақты деректерге, сандарға , ақпаратқа сүйенеді. Ақ қалпақтығалар  өздері және өзгелердің дәлелдеген айғақтарындағы  мәліметтер мен ақпараттарды айқындай алады. Ақ қалпақтығылар өздерінің ұстанымдарын жайлап, өздерін сабырлы ұстап жеткізеді.

Қызыл қалпақ-  өршіген эмоцияға толы. Оларды айғақтар емес, оларға деген  өздерінің қызығушылықтары қызықтырады. Олар не шақырады? Қуаныш, ашу-ыза, түршігу,  автор ойының дал-дұлын шығару? Барлығы құмарлық,  қызу боялған сипатта. Қызыл қалпақтығылар өздерінің сезімдері туралы айтады.

Қара қалпақ- барлығын қаралайды. Олар қызулы емес, бірақ көңілге қонымды, анық әрі дәлелденген.  Оларды жоқ жерден жамандықты іздеп табатын шеберлер деп айтуға болады. Шегінен шыққан сын. Қара қалпақтағыларды жағжайды жақсарту қызықтырмайды, керсінше олар жетіспеушіліктерін көрсетеді.

  Сары қалпақ- қуаныш пен оптимизмге (сеніммен қараушылық) толы. Ол барлығынан позитв іздейді және табады. Барлық  жерден жақсылықты таба алады.Сонымен қатар үміт береді және жағымды күйге келтіреді, бірақ өзінің дәйектерінің дұрыстығын дәлелдейді.

Жасыл қалпақ- жаңа өмірдің басталуы, өзгеруі. Жаңа  идеяға толы, үнемі өзгеретін әлемге шығармашылық көзқарас. Жасыл қалпақтағылар ойландырады, тану мен ойлаудың  қуанышын көрсетеді,  проблемалардан жаңа  біртума ойлар жасайды, сын көтере алмайды.

Көк қалпақ- ішкі дүниесінде ұйымдастырушы. Дегенмен  ол мәселені  құрылымдылық және мен ұйымдастырушылық жағынан ғана қарастырмайды, өзгеде қалпақтарды  зейін қойя отырып  тыңдайды  және  мәселенің жан-жақтылығы мен  тиімділігін іздейді.

(Александр Митрофанович Банновтың «Учимся думать вместе» тренинг материалы бойынша.  Сонымен қатар өзінің «Шесть шляп мышления» кітабында бұл әдіс туралы оқып- білуге болады)

1.Балабақшаға жұмысқа орналасу:

  а) Алыстан арбалағанша,жақыннан дорбала.

ә) Болат қайнауда шынығады, батыр майданда шынығады.

б)  Судың да сұрауы бар.

 2.Тәрбиеші болып жұмыс істеу:

а) Сұлу сұлу емес, сүйген сұлу.

ә) Семіздікті қой ғана көтереді.

б) Ұйқы арыстанды да жығады.

3. Ең бірінші өзіндік жұмыс тәжірибесі:

а) Бақыт кілті еңбекте.

ә) Сақ жүрсең, сау жүресің.

б) Жақсыға айтсаң- білер, жаманға айтсаң- күлер.

4. Тәжірибелі педагогтардың тәлімгер болуына көзқарасыңыз:

а) Ақылды мақтанса- істі тындырар,

    Ақымақ мақтанса- аяғын сындырар.

ә) Қадір білмейтінге қадіріңді кетірме.

б) Шегірткенден қорыққан егін екпес.

5. Балалармен сабақ өткізу:

а) Бөрікті тастап бөріден құтылуға болмайды.

ә) Ат тұяғын тай басар.

б) Әркім өз бойны қарап тон пішер

6. Күн тәртібінің режімдік кезеңдерін өткізу:

а) Тең-теңімен, тезек қабымен.

ә) Жылтырағанның бәрі алтын емес.

б) Балалы үйдің ұрлығы жатпас

7. Ата-аналар жиналысы

а) Еріншекке бүгіннен ертең оңай.

ә) Көш жүре түзеледі.

б) Жақсының қаситеі- жарастыру,

    Жаманның қасиеті- таластыру.

8. Педагогикалық кеңеске қатысу:

а) Жақсыға жанас, жаманнан адас.

ә) Сөзіңді айт ұққанға, айтып-айтпай не керек, құлағына мақта тыққанға.

б) Адаспаймын деген адам тал түсте адасады.

9. Оқу жылының аяқталуы

а) Құтты қонаққа- тәтті тамақ.

1 бөлім

Педагогикалық кеңестер

«Ең үздік» премиясын марапаттау рәсімі, қорытынды педагогикалық кеңес.

Әдіскер: Қайырлы күн! Міне осымен оқу жылыда аяқталды. Қорытынды педагогикалық кеңесімізді барлығына белгілі «Ең үздік» телебағдарлама негізінде өтетін болады.

Егер тәрбиешілерден «Кімнің балалары ең жақсы, үздік, керемет балалар?» деп сұрайтын болсақ, олар әрине өз тобының балаларын айтады. Балалардан сұрайтын боласақ, олар өз сүйікті тәрбиешілерін айтатыны сөзсіз. Бейнеролик.

Сол себепті бүгінгі педагогикалық кеңесті «Ең үздік», бәрінен жақсы, керемет -педагогтар демекпіз.

Бүгін сіздер ең дарынды, шығармашыл, жарық, өнерлі балалар, осы балабақшамыздың түлектерін көреміз. Олар бізді оқу жылының аяқталуымен құттықтауға, өз өнерлерін көрсетуге және ең үздік педагогтарды марапаттауға келіпті. Қарсы алайық!

Ал ең үздігін сіздер өздеріңіз педагогикалық кеңестің соңында дауыс беру арқылы шешетін боласыздар.

Енді бәрінен де үздік, керемет, бірінші қонағымызды қарсы алайық!

Республикалық, халықаралық дәрежеде танылып, халық  марапатына ие «Ақ бұлақ» қобызшылар тобының қыздары Анафина Алина мен Асыбаева Альбина.

Сәлеметсіңдер ме, Алина, Альбина! Біздің естуімізше сіздер үнемі әр түрлі конкурстар мен байқауларға қатысып жүреді екенсіңдер. Бізге әкелген өнерлерін көрейік.

Рахмет, Алина, Альбина! Алина мен Альбина сендер біздің балабақшаға келдіңдер солай ғой, тәрбиешілерің кім болды, естеріңдер ме? Тәрбиешілеріңе қандай тілектерің бар?

Құрметті,  Алина, Альбина! Бүгін біз «Ең үздік» педагогтарды марапаттаймыз. «Даму жолында» номинациясы. Бұл номинацияда оқу жылында өзінің шеберлігін, біліктілігін жетілдіріген, семинарларға қатысқан педагогтар марапатталады.

Марапаттау рәсімін алғашқы болып өздерің бірінші хатты ашып бізге «Даму жолында» номинациясының жеңімпаздарын жариялаңыздар.

Утепова Жанар Маратқызы

Сіздерге құпия айтайын. Жеңімпаздардан басқа лауреттар, яғни «Даму жоллында» номинациясының лауреат атақтары бар. Енді келесі лаурет атағын беруге көшейік. (Лауреаттарды марапаттау рәсімі)

Шокусова Айнұр Мақсұтқызы

Идрисова Қарлығаш Ғомарқызы

Ашимова Бакытжамал Қарайқызы

Рахмет, Алина, Альбина!Сендерге де арналған марапатымыз бар, қабыл алыңыздар. «Ең үздік» марапатының медалі.

Шығармашылық топтар есебі.

«Үміт» шығармашылық тобы. Сыздыкова Л.А.

«Бірлік» шығармашылық тобы.Шокумова А.М.

«Күншуақ» шығармашылық тобы.Маханова Г.М

«Шапағат» шығармашылық тобы. Хызырхан З.

Шығармашылық топ жетекшілері мен топ мүшелеріне  атқарған жұмыстарына жауапкершілікпен қарағаны үшін алғыс білдіреміз. Осындай жұмыстардың арқасында педагог шеберлігі шыңдалады.

         Өзі нәзік, өнерді бағалайтын, бейнелеу өнеріне бейім оны жақсы көретін қызымыз Тұрсынова Алина.

         Сәлеметсің бе, Алина! Қолыңыздағы не?        Бұл суреттердің бәрін өзің салдың ба? Қандай әдемі! Керемет! Осылай сурет салуды қайда үйретеді?

• Алина, сенде біздің балабқшамызға келдің, ал енді қонақ болып келіп тұрсың. Біздің балабақшада өзіңе ерекше ұнайтын жер  бар ма? Болса қандай? Тәрбиешілерің кім болды? Тілегің болса айта ғой.

Тәрбиешілерің туралы жылы лебізіңе рахмет, Алина!

«Алтын қалам» номинациясы. Бұл номинацияда оқу жылы бойы балабақша сайтына ең көп материал, мақалалар салған педагогтар марапатталады.

Енді саған келесі хат қалтаны ашып «Алтын қалам» номинациясының жеңімпазын айт.

 Жапабаева Ләззәт Қабыкенқызы(Лауреаттарды марапаттау рәсімі)

Рахмет, Алина! Сағанда арналған марапатымыз бар қабыл ал. «Ең үздік» марапатының медалі.

         Дәрігер Мейрманова Р.Ш. есебі

Тағыда марапаттау рәсіміне көшейік. «Алтын қалам» номинациясының  лауреаттарын марапаттау.

Машкенова Күлжиян Серіктайқызы

Иманова  Бикеш Надырханқызы

Идрисова Қарлығаш Ғомарқызы

Утепова Жанар Маратқызы

Асаинова Гүлмира Халелқызы

Тасбулатова Қалима Қайыргелдіқызы

 «Құлақтан кіріп, бойды алар
Жақсы ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең, менше сүй» - демекші ортамызға тағы да бір түлегіміз, әнші қызымыз Мұратова Нұрайды шақырамыз.

         Сәлеметсің бе, Нұрай! Мен сені «Лучше всех» телебағдарламасына  барғың келетінін білдім. Сол себепті бүгін сенің жолың болды, бүгін сен сол бағдарламаның қатысушысысың. Бізге айтып берші музыкамен айналысу қалай басталды?

Нұрай, сен балабақша келгенде әр түрлі шараларға қатысып, тақпақ, ән айттың. Сол тақпақ, ән айтуды саған балабқшада кім үйретті? Сол тәрбиешіге айтар тілегің қандай?

«Ғылымға қадам» номинациясы. Бұл мараптқа оқу жылы бойы үнемі конкурстарға қатысып жоғары жетісітікке жеткен педагогтар ие болады.

Рахмет, Нұрай! Енді саған келесі хат қалтаны ашып «Ғылымға қадам» номинациясының жеңімпазын айт. (Лауреаттарды марапаттау рәсімі)

Асаинова Гүлмира Халелқызы

Ашимова Бакытжамал Қарайқызы

Сағанда арналған марапатымыз бар қабыл ал. «Ең үздік» марапатының медалі.

Психолог Жапабаева Л.К. есебі

Лауреаттарды марапаттау

Жапабаева Ләззәт Қабыкенқызы

Оразбаева Айман Қуанышқызы

Шокусова Айнұр Мақсұтқызы

Идрисова Қарлығаш Ғомарқызы

Джунуспекова Гүлсім Рамазанқызы

Домбырам, жүрегіммен үндес едің,

Сенімен сырласымдай тілдесемін.

Бабамнан қалған мұрам сен болмасаң,

Өнердің не екенін білмес едім.

• Домбыра аспабында ойнайтын тағы бір түлегіміз келіпті_________________ қарсы алайық.

Сәлеметсің бе! Домбыраңды ала келген екенсің онда домбырамен бір өнеріңді көрсет.

Домбыра тартуда қайдан үйрендің? Оған түрткі болған балабақша болар, себебі біздің балабақшамызда балалрымыз домбыра үйренеді. Барған тобың мен апайларың есіңде ме? Ол туралы есіңде не қалды? Рахмет!

«Шығармашыл тәрбиеші» номинациясы. Бұл номинацияға оқу жылы бойы шығармашылықпен айналысып, ертеңгіліктер мен мерекелерде көп рөл ойнаған, қызықты шаралар ұйымдастырған  педагогтар марапталады.

Енді саған келесі хат қалтаны ашып «Шығармашыл тәрбиеші» номинациясының жеңімпазын айт.

Шурина Шолпан Жакенқызы (Лауреаттарды марапаттау рәсімі) Сағанда арналған марапатымыз бар қабыл ал. «Ең үздік» марапатының медалі.

Тасбулатова Қалима Қайыргелдіқызы

Маханова Гүлнар Мадешқызы

Сағынтаева Ханшайым Жақсылыққызы

Әдіскер Оразбаева А.Қ. есебі.

Спорт сенің серігің

Жанға дауа, қолға күш.

Сергітетін адамды-

Қимыл менен қозғалыс.

Біздің түлегіміз,  спортпен шұғылданып, күреске ден қойған баламыз Ғазизов Рауан. Қарсы аламыз!

Сәлеметсің бе, Рауан! Спортпен шұғылданған өзіңе ұнай ма? Қандай арманың бар?

Өзіңе осы балабқшада білім береген пән мұғалімдері есіңде ме? Олар кімдер? Не үйретті?

Менің есімде балабқшадағы ертеңгіліктерде сен жақсы өлең оқитынсың, ұмытып қалған ижоқсың ба? Олай болса бізге бір өлең оқып берші.

«Бірге тәрбиелейміз» номинациясы. Бұл номинацияға ата- аналармен жұмысты ұйымдастыруда белсенділік танытып, жақсы қарым- қатынаста болған педагогтар марапатталады.

Енді саған келесі хат қалтаны ашып «Бірге тәрбиелейміз» номинациясының жеңімпазын айт. (Лауреаттарды марапаттау рәсімі) Сағанда арналған марапатымыз бар қабыл ал. «Ең үздік» марапатының медалі.

Шурина Шолпан Жакенқызы

Маханова Гүлнар Мадешқызы

Джунуспекова Гүлсім Рамазанқызы

Иманова  Бикеш Надырханқызы

Утепова Жанар Маратқызы

Асаинова Гүлмира Халелқызы

Табысты, сыйлы, дана, еңбекқор, ең үздік, керемет, әділ, шындықты жақтаушы, сұлу «Болашақ» бөбекжай- бақшасының меңгерушісі Махатова Р.К. қошеметтеп ортаға шақырайық.

         Роза Кеңесқызы біздің балабқшада 3 жылдан аса еңбек етіп келеді. Осы үш жыл ішінде ол кісі біздің жүрегімізден орын тапты. Барлығымыздың  жүзімізден- ақ  көңіліміздегі кірбіңді байқап, қашанда қолдау көрсетіп, ақыл- кеңес беруші. Біздің меңгерушіміз бала тәрбиесіне ерекше көңіл бөледі. Олардың жан- жақты дамуы үшін барлық жағдайды қолынан келгенше жасайды. Аянбай еңбек етеді. Сондықтан келесі номинацияны марапаттау рәсімін жариялау сізге беріледі.

         «Бүкіл әлем сенің қолыңда» номинациясы. Бұл номинацияға оқу жылы бойы топ бөлмесін, көрмені ұйымдастыруда шығармашылық танытқан педагогтар марапталады.

Енді саған келесі хат қалтаны ашып «Бүкіл әлем сенің қолыңда» номинациясының жеңімпазын айтыңыз.

Сізгеде  арналған марапатымыз бар қабыл алыңыз. «Ең үздік» марапатының медалі.

Утепова Жанар Маратқызы

Асаинова Гүлмира Халелқызы

Шокумова Айнұр Мақсұтқызы

Боранбай Әсемгүл Жантасқызы

Иманова Бикеш Надырханқызы

Тасимова Нұрсауле Қайырбайқызы

Бурханшина Мақпал Абайқызы

Сағынтаева Ханшайым Жақсылыққызы

Бабатаева Жұлдыз Жақсылыққызы

 (Лауреаттарды марапаттау рәсімі)

Тағыда барлық жеңімпадар мен лауреаттарды құттықтаймыз! Барлықтарыңызға шығармашылық табыс тілеймін!

         Міне ең жауапты кезеңде келіп жетті. Қазір біз сіздеремен «Жыл тәрбиешісі 2018» марапатына ие болатын педагогты таңдаймыз. Ол үшін сіздерге берілген қағазға сіздердің ойларыңызша биылғы оқу жылында ең жақсы, ең үздік тәрбиеші атағына лайық деп тапқан педагогтың есімін жазуды сұраймыз. Жазған қағаздарыңыздв дауыс беру жәшігіне саласыздар. Дауыстарды санау. Жеңімпазды жариялау.

         Балабақша өміріне, бала тәрбиесіне бейжай қарай  алмайтын тағыда бір керемет жандар отыр ортамызда. Балаларымыздың қамқоршысы, асыраушысы, қолдаушылары, жол нұсқаушылары және ең маңыздысы балаларға өмір сыйлаған ата-аналарды қарсы алайық! Ата- аналар комитеті. Сондықтан келесі номинацияны марапаттау рәсімін жариялау сіздерге беріледі.

«Жыл тәрбиешісі 2018» марапаты.

Келесі хат қалтаны ашып «Жыл тәрбиешісі 2018» номинациясының жеңімпазын айтыңыз.  Утепова Жанар Маратқызы

Сізгеде  арналған марапатымыз бар қабыл алыңыз. «Ең үздік» марапатының медалі.

 (Лауреаттарды марапаттау рәсімі)

Осымен біздің педагогикалық кеңесіміз өз мәресіне жетті. Бүгін біз 2017-2018 оқу жылының қорытындысын жасап, ең тамаша сәттерді есімізге алдық. Ал енді бүгінгі педагогикалық кеңестің шешімін оқуға рұқсат етіңздер.

«Ұстазым» әнін хормен орындау, фотоға түсу.

Тақырыбы: «Мектеп жасына дейiнгi балалардың дыбыстық сөз мәдениетін қалыптастыру бойынша бiлiм беру жұмысының тиiмдiлiгін жоғарлату»

Мақсаты:Мектеп жасына дейiнгi балалардың дыбыстық сөз мәдениетін қалыптастыру бойынша бiлiм беру жұмысының тиiмдiлiгін жоғарлату негізнде, жұмыс түрлерін  жүйелендіру, педагогтардың білімдерін толықтыру.

Тақырыбы: «Бала  денсаулығын сақтауда денсаулық сақтау технологиясының маңыздылығы»

Мақсаты:

1. 2017-2018 оқу жылындағы балалардың ауру- сырқау бойынша талдау, сауықтыру іс шараларының сапалығын анықтау.
2.  Балалар күн тәртібінде сауықтыру жұмыстарының ұйымдастырлуы мен өткізілу сапасын жақсарту.
3. Педагогтар мен тәрбиешілердің денсаулық білім беру саласы бойынша кәсіби құзіреттіліктерін арттыру.
4. “Педагогикалық  КТК” арқылы педагогтардың шығармашылық, белсенділік қабілеттерін дамыту.

Барысы:

1 слайд. Дене шынықтыру- сауықтыру жұмыстарын жоспарлау.

Тәрбиешілерге жүйелі түрде дене шынықтыру- сауықтыру ойын- сауықтарын, шараларын өткізу

Педагогтың кәсіби шеберлігін бағалау

Өз жұмыстарында СӨС қолдану (ойынтерапия, әр түлі массаж түрлері)

Релаксация, ұйқыдан ояну жаттығулары мен ойындарынының картотекасын жасау

Топтардағы заттық – дамытушы орта

Спорт бұрышын дәстүрлі емес спорт құралдарымен толықтыру

2 слайд “Балабақшадағы жаңашыл денсаулық сақтау технологиялары”

• Стретчинг
• Ритмопластика
• Су- Джок- терапия
• Хатаха- його
• Серсо
• Фитбол-  гимнастика

3 слайд

Тақырыбы: «Ойын қызметі арқылы мектеп жасына дейінгі баланың тілін дамыту әрі табысты әлеуметтендіру»

Тіл дамыту мәселесінің өзектілігі

Бүгінгі таңда мектеп жасына дейінгі балалар тілдерінің дамуы үлкен өзекті мәселе. Себебі мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеу тілдерінде  әр түрлі ауытқулардың кездесуі, жоғарғы көрсеткіште тұр. 

• Мектеп жасына дейінгі баланың өз ана тілін осы жаста меңгеруі өте маңызды.
• Жаңа мектепке дейінгі білім беру мазмұнында «ТІЛ» балаларды оқыту мен тәрбиелеудің ен негізгілерінің бірі.
• Сөйлеу тілі – жоғары даму құралы.
• Бала тілінің дамуы оның жеке тұлға болып қалыптасуына ықпалын тигізеді.
• Балалардың өз ана тілін меңгеруі мектепке дайындықтың алғашқы маңызды мақсаттарның бірі.
• Мектеп жасына дейінгі балалардың тілдік дамуының негізі міндеті монолог түрінде жетік сөйлей білуі.

Жоғарыда айтылған сөйлеу тілінің даму түрлері өте маңызды.

Сөйлеу тілін жақсы меңгеру жолдары

Сөйлеу тілін дамыту үшін балалардың үлкендермен, өз жасындағы балалармен қарым- қатынас жасауға жағдай жасау.

2. Педагогтардың әдеби тілді меңгеруі.

3. Балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты тілдің дыбыстық  мәдениетін дамытуды қамтамасыз ету.

4. Балалардың сөздік қорларын дамытуда жас ерекшеліктерін ескере отырып дамыту.

5.  Балалардың грамматикалық дұрыс сөйлеуіне жағдай жасау.

6. Балалардың байланыстырып сөйлеу тілін дамытуда жас ерекшеліктерін ескере отырып дамыту.

7. Балаларды тілді түсінуін дамыту, берілген нұсқауды орындатуға үйрету.

8. Балаларды көркем әдебиетті оқуға баулу.

9.  Балалардың шығармашылықтарын, жаңа сөз ойлап табуларын көтермелеу.

Балалар тілінің даму әр түрлі
қызметте дамиды

1. Көркем әдебиет;
2. Қоршаған ортамен танысу;
3. Сауат ашу негіздері т.б. оқу қызметтерінде.
4.  Күнделікті өмірде;
5. Ойын қызметінде;
6. Шығармашылық қызметте

Іскерлік ойын

Сөйлеу тілі  мардымсыз.
Оңтайлы тәсіл таңдаймыз.
Бүгінгі жаңашыл әдістер,
 пайдалы деп ойлаймыз.

Педагогтар үш топқа бөлініп, капитандарын сайлап, топ аттарын, ұрандарын айтады.

1. Тілдік коллоквиум

Тапсырма: тәрбиешілердің білім мен білік деңгейін анықтайтын ойын тест

• Балалардың байланыстырып сөйлеу тілін дамытуда қолданылатын жұмыс түрлері қандай?  (әңгімелеу, суреттеу, шығармашылық әңгімелеу, түсінгенін айту, көргенін айту.)
• Күннің ІІ жартысында сөйлеуді дамыту үшін қандай жұмыс түрлерін ұйымдастыру керек? (дидактикалық ойындар, театр қызметі, көркем әдебиет оқу т.б.)
• Қай топтан бастап балалар монологтік сөйлеу тілін меңгеру керек? (ортаңғы топ)
• Қай топтан бастап балалар диалогтік сөйлеу тілін меңгеру керек? (ІІ кіші топ)
• Тілдік дамыту білім беру саласы арқылы мектепке дейінгі білім беру ұйымы жұмысының негізгі жұмыс бағытын атаңыз. Білім беру қызметі, режімдік кезеңдер, балалардың отбасымен ынтамақтасу, балалардың еркін әрекеті)

• Мектеп жасына дейінгі баланың тілдік дамуының негізгі көрсеткіштері қандай? (өз құрбыларымен, ерсектермен еркін белсенді әңгімелесу, сұрақтар қояды оған жауап береді, өз ойынан әңгіме, жұмбақ  құрастырып айтады, сөздік қоры бай, тілі таза, грамматикалық жағынан дұрыс, мәнерлі, дыбыстарды анық айтады, қысқа әңгімелерді әңгімелеп береді, ертегі, әңгіме, тақпақ, өлең жанрларын ажыратады.)

1. Балаларды әдебиетпен таныстыруда қолданылатын  әдіс- тәсілдер

1. “Мақсатқа жету” жаттығуы

Тапсырма: Өзіңе серіктес табу. Серіктестен қандайда бір зат сұрау. (көзілдірік, қалам т.б.)

Міндет: Өз қалаған нәрсеңді серіктесіңнен сұрау кезінде саған бас тартпайтындай етіп айту.

“Танысу” жаттығуы

Жағдай: Балабақша меңгерушісінің кабинетінің жанында  ана тұр. Ананың бойында өзіне дген сенімсіздік ұялаға. Қасында ойыншығы бар баласы бар.

Міндет: Бастаушы рөлін өзіңізге алып жас анамен танысу, бірінші болып әңгіме бастау. Бастаушы рөлде - “ меңгеруші”, “тәрбиеші”, “ата-ана”.

1. «Бірге талқылайық»

Сөйлеу тілі оқу қызметіне баланың қызығушылығын туғызу үшін не істеу керек?

1. Оқу қызметін қызықты дәстүрлі емес түрде өткізу. Баланың қызығушылығын оятатын тапсырмалар.
2. Зияткерлік пен практикалық қызметтің әр түрлі болуы.
3. Оқу қызметі барысында қойылатын сұрақтардың формасын үнемі ауыстыру, іздестіру қызметін енгізу.
4.  Балалардың жас ерекшелігін, жеке қабілеттерін, психикалық ерекшеліктерін ескеру.
5. Педагогтың эмоционалдығы, оқу қызметіне деген қызығушылықты туғыза білуі.
6. АҚҚ технологиясын, инновациялық технологияларды қолдану.

1. Тапсырма: бір сөзбен түсіндір

Қой аузынан шөп алмас - жуас 
Ит жанды – шыдамды

Таяқ тастам – алыс

Мұзға отырғызып кету – алдау

Жұмған аузын ашпау – үндемеу

Көзді ашып жұмғанша - тез

1. Шығармашылық диктант

Бас кеспек болса да, ......... (тіл кеспек жоқ)

Жеті жұрттың тілін біл,......... (жеті түрлі ілім біл)

Жыланның уы тісінде, ...... (адам уы тілінде)

Тұз астың дәмін келтірсе,...... (мақал сөздің сәнін келтіреді)

Ел үмітін ер ақтар,......... (ер атағын ел сақтар)

Тоқсан ауыздың сөздің.............. (тобықтай түйіні бар)

Ит терісін ................... (басына қаптау)

Бетінен оты............... (шығу)

Балалы үй базар,....................(баласыз үй қу мазар)

1. Шатасқан баулар

юмйотқааұқ (отқа май құю) 
зқрлыоұау (қолы ұзару) 
жеіқадарңғтүытне (жеті қараңғы түнде) 
ктесіеу (есі кету) 
лиыйтұыбаасатрғсз (ит байласа тұрғысыз) 
табанын жерге тигізбеді (табанын жерге тигізбеді) 

1. Тапсырма: ойланып көрде, ертегі атын туып ал

Құйрығы жоқ мысық  (Мақта қыз бен мысық)

Ән айтатын нан (Бауырсақ)

Әжесін жеп қоятын қасқыр (Қызыл телпек)

Етті тығатын бай (Алдр Көсе мен Шықбермес Шығайбай)

Алтын жұмыртқалайтын тауық (Шұбар тауық)

Бірлігі мықты отбасы

1. Синквейн

Бірінші жол —синквейн тақырыбы, бір сөз. ( зат есім немесе есімдік), не немесе кім туралы айтылытынын білдіреді.

Екінші жол — екі сөз (көбіне сын есім немесе есімше), синквеин затының н/е нысанының қасиеті мен сапасын білдіреді.

Үшінші жол — үш етістік немесе көсемшемен жасалған, іс-әрекетті білдіреді.

Төртінші жол — төрт сөзден құралған, аталған затқа н/е нысанға жеке көзқарасың.

Бесінші жол— бір сөз-түйіндеме, затты сипаттаушы сөз.

Өмір тақырыбына:

Өмір.

Белсенді, қарқынды.

Тәрбиелейді, дамытады, үйретеді.

Өзіңді көрсетуге мүмкіндік береді.

Өнер.

(Бала, жұмыс, тәрбиеші)

Тақырыбы: Мектеп жасына дейінгі балаланың  әлеуметтік- тұлғалық дамуы үшін  театрландырылған қызмет арқылы  жобалау технологиясын қолдану.

         Мақсаты: Мектеп жасына дейінгі балаланың  әлеуметтік- тұлғалық дамуы үшін  театрландырылған қызмет арқылы  жобалау технологиясымен таныстыру, балалармен жұмысты жоспарлауда қолдану тиімділігі туралы білімдерін толықтыру. Іс тәжірибеге енгізуді қолға алуды дағдыландыру.

Өткізілу түрі: іскерлік ойын

Театр- балаларға арналған ең қолжетімді және десократиялық өнердің бір түрі және ол:

• -  балалардың шығармашылық тұрғыда дамуына;
• -  эстетикалық талғамының қалыптасуына;
• -  адамгершілік тәрбиесіне;
• -  тұлғаның коммуникативтік қабілеттерінің (ауызша және ауызша емес тілдесудің түрлеріне оқыту) дамуына;
• -  ерік-жігерін тәрбиелеуге, зейінін, елестете білуін, бастамашылдығын,  қиялын, тілін (диалог және монолог) дамытуға;
• оң  эмоциялық  көңіл-күй  құруына,  шаршағанды  басуына,  даулы жағдаяттарды ойын арқылы шешуге  ықпал етеді.
• Театрландырылған  әрекеттер  мазмұндық-рөлдік  ойындармен  өте  тығыз байланысты және оның бір түрі болып есептеледі.
• Баланың  есеюі  бірнеше  кезеңмен  өтеді,  сондай-ақ  оның  ойындары  да бірнеше  кезеңмен  дамиды:  заттармен  сынақ  жасаудан  басталып,  оларды бейнелеу үшін ойыншықтармен және заттармен танысады; одан кейін алғашқы мазмұндық көріністер пайда болады, содан соң рөлді сомдайды және ақырында, мазмұнды дарамалайды.

Театрландырылған әрекеттерді қамтамасыз ететін заттық-кеңістіктік ортаны ұйымдастыру

Балалардың  бірлескен  және  дербес  театрландырылған  әрекеттерін қамтамасыз  ету  үшін  топта    бала  өз  рөлінің  мазмұнын  еске  түсіретіндей, шығарма мазмұнының иллюстрациясын қарастыра алатындай театрлық аймақ немесе театрлық бұрыш жабдықталуы қажет.

Балалардың  дербес  қызығушылығын  жүзеге  асыру  мақсатында  заттық  - кеңістіктік ортаны таңдау еркіндігі қамтамасыз етіледі. 

Театрландырылған әрекеттер аймағында:

• -  үстелдік  театр;
• -  шымылдық;
• -  қуыршақтар  жиынтығы  (саусақтық  және  жазықтықтық    пішіндер,
• ертегілерді ойнауға арналған қуыршақ-марионеткалар);
• -  балалардың  өздерінің  және  тәрбиешілерінің  дайындаған  театры  (басы, саптамасы бар конустар, әртүрлі маскалар, декорациялар);
• -  түрлі көңіл күйдегі кейіпкерлер;
• -  кейіпкерлер мен декорациялар жасауға арналған материалдар (түрлі -түсті қағаздар, желім, қалдық материалдар, қарындаштар, бояулар, қайшы және басқа материалдар );
• -  дайын костюмдер, ертегілерді ойнауға арналған маскалар, қолдан жасалған костюмдер;
• -   сиқырлы  заттарды  және  кеңістікті  белгілеуге  арналған  атрибуттар-алмастырғыштар (түсті шеңберлер, түрлі ұзындықтағы жолақтар) болуы тиіс.    Сондай-ақ топта  сөйлеу белсенділігін дамытуға арналған әдеби бұрыш құрылуы  мүмкін.  Ол  кітаптарға  арналған  стеллаж  немесе  ашық  витрина, жұмсақ  диван,  бағдарлама  бойынша    және  балалардың  сүйікті  кітаптары, «сөйлейтін  кітаптар»,  қолдан  жасалған  кітаптар,  жазушылар  мен  ақындардың портреттері, ертегілер көрмесі түрінде ұсынылуы мүмкін.
• Сурет (фланелеграф)
• Петрушка
• Қолғап
• Ойыншық
• Саусақ
• Секіртпе
• Жұдырық
• Көлеңке
• Би ба бо

ІІ кіші топ

Бұл  жастағы  балалардың  алғаш  рет  режиссерлік  театрландырылған ойындарды –

• үстелдегі ойыншықтар театрын, конус театры;

         қорап театры, табиғат театры.

• үстелдегі жазықтықтағы театрды, магнит театры,
• фланелеграфтағы жазықтықтық театрын,
• саусақ театрын игеруі байқалады.

         Игеру  үдерісі  халықтық  және  авторлық  тақпақтар,  ертегі,  әңгіме  мәтіндері бойынша  шағын-қойылымдарды  қамтиды.  Саусақ  театрында  балалар пішіндерді  берілген  тақырыптар  бойынша  ересектермен  бірлесіп  қолдана бастайды.   

Ортаңғы топ

• Балалардың  ойындық тәжірибесі театрландырылған ойындар есебінен кеңейеді. 4-5 жастағы балалар үстелдік  театрлық  ойындардың  әр  алуан  түрін:
• жұмсақ  ойыншықтармен,
• ағаштан жасалған театрды,
• халықтық ойыншықтар мен жазықтықтық пішіндер театрын меңгереді.

          Қуыршақпен  шай  ішу  әрекеттері  жаңа  мазмұнға  ие.  Балаларға  үлкен қуыршақтар (шымылдықсыз, оқу жылының соңында шымылдықпен) театры да, қасықтар  театры  да  қол  жетімді.  Балалар  поэзиялық  және  прозалық қойылымдар  көрсетеді.  Саусақ  театрында  бала  таныс  әлди  мен  тақпақтар негізінде сол бойда ойдан шығарып дербес әрекеттерді қолданады, өзінің сөзіне сай  қимылдар  жасайды.  Баланың  театрлық-ойындар  білігі  айтарлықтай күрделене түседі.

Ересек топ

Күтілетін нəтижелер:

• -  «әртіс» тұрғысында беки түседі, қойылымның идеясына, кейіпкерге және

         өзіне  өзіндік  қарым-қатынасын    ауызша  емес  құралдар  кешенінің  көмегімен,

         дауыс ырғағы және тілдік мәнері  арқылы білдіру қабілеттері дамиды;

• -  өзінің күшімен және басқа балалардың әрекеттерін ұйымдастыру арқылы
• өз ойларын қоса білу, іске асыру  қабілеттері «режиссер-сценарист» тұрғысына

қызығушылық танытады;

• -   «сахнадағы» және «көремендер залындағы» орнын белгілейді, іріктейді,

         алмастырушы  –  заттарды  шығармашылықпен  қолданады,  атрибуттарды,

         костюмдердің  элементтерін    өзбетімен  әзірлейді,  афиша  мен  шақыруларды

дайындайды  және  т.б.  қабілетті,  яғни  көркемдеуші-костюмердің  негізгі

         біліктерін меңгерген;

• -  ойынды  жоспарлау  үдерісінде,  ойын  барысында  (ойын  жоспарынан

         шынайы  қарым-қатынас  жоспарына  ауысады)  және  театрландырылған

         қойылым  нәтижелеріне  талдау  жасағанда  құрдастарымен  тілдесе  білудің  оң

         тәсілдерін пайдаланады.

                    Мектепке  дейінгі  ересек  жас  кезеңіндегі  бала бейнелік-ойын этюдтармен қатар, сол бойда ойдан шығарылатын ойындармен, сахналаумен,  соның  ішінде  бірнеше  әдеби шығармалардан  тұратын  «коллаж» негізінде    қойылымдарды  өзбетімен  әзірлеу  мүмкін  бола  бастайды.

         Марионеткалардың, «жанды қолдары бар» қуыршақтардың,  таяққа орнатылған қуыршақтар  есебінен  режиссерлік  ойындар  тәжірибесі  байи  түседі.

Мектепалды даярлық тобы ( 6 жастан 7 жасқа дейін)

• Әртүрлі  қуыршақ  түрлерін  (үстіндегі  және  едендегі)  қолдана  отырып, қуыршақты жүргізудің  тәсілдерін игеру білігін дамыту. Дене қимылы, ым, бет қимылы арқылы тіршілік иелері мен заттардың бейнелерін жасауда өзінің іс-әрекетін серіктесінің іс-әрекетімен келістіріп, ырғақты сезінуге ойнау білігін, сахнада,  импровизациялайтын  сахналық  алаңда  бағдарлай  білу,  түрлі қарқында қимылдай білу дағдыларын қалыптастыру.

Жұмыстардың міндеттері мен мазмұны:

• - мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашық қабілеттерін театр өнерінің құралдарымен: декорация заттары туралы ұғымдарын тереңдету  арқылы дамытуды жетілдіру;
• - қуыршақты алып жүру тәсілдерін игеру біліктерін дамыту;
• -сахнада  бағдарлай  білу,  қимылдарын  ырғақпен  үйлестіру,  әрекеттерін          серіктестерінің әрекеттерімен келістіре білу білігін қалыптастыру. Аталған жас кезеңіндегі  балалар  әдеби  кейіпкерлердің  әрекеттеріне  адамгершілік нормаларына  сәйкес    талдау  жасай  біледі.  Ересектер  мен  құрбыларының арасында өз ойын білдіре алады, басқалардың пікіріне құлақ түреді.

Күтілетін нәтижелер:

• -  қуыршақты алып жүру тәсілдерін игереді;
• -  театрландырылған әрекеттердің қатысушысы болуға ұмтылады;
• -  ойындар мен ойдан шығарылған әрекеттерді мәнерлі орындайды;
• -  шығарма кейіпкерлеріне аяушылық білдіреді, жанашырлығын көрсете отырып өз ойын білдіреді.

“Театр қонақ бөлмесі” іскерлік ойыны.

1. Анықтама бюросы.

         Әр топ өз топтарының жас ерекшелігіне байланысты ойын драматизацияларын ойнап көрсетеді. Мысалы:

Кіші топ (Саусақ театры) «Бауырсақ» ойыны

Педагогтың міндеті: ұжымда көңілге жағымды жағдай жасау.

Балалардың міндеті: өзге балалар мен өз іс-әрекетерін қадағалауды дамыту.

Төлсипаттар (атрибуттар):  саусаққа тоқылған ертегі кейіпкерлері (қоян, қасқыр, аю, түлкі, ата, әже, бауырсақ) және үй мен орман  декорациясы.

Алдын ала жұмыс: видеодан ертегіні көру, суреттер қарау, кейіпкерлер сөзін жаттау.

Ойын ережесі: 7 бала ойынға қатысады. Жүргізуші ересек адам. Тәрбиеші рөлдерді бөлуді және кейіпкерлердің рөлді орындау кезектерін қадағалайды.

Ойын әрекеті: Ойын үйде басталады. Әже бауырсақ пісірді. Ол орманға домалап кетті. Орманда қоян, қасқыр, аюды кездестіріп олардан кетіп қалды. Түлкі ғана оны алдап жеп қойды.

Нәтиже: тәрбиешінің көмегімен ертегіні сахналау.

Этюдті тренаж

• Әр топ 5-7 минут ішінде берілген этюдтер бойынша ертегіні сахналайды.

1. І  топ. “Шалқан” ертегісі.
2. ІІ  топ. “Түлкі мен тырна” ертегісі.
3. ІІІ топ. С.Маршактың «Торғайдың түскі асы» өлеңін сахналау.
4. ІV топ. Ойын – пантомима.

А.Барто “Доп” кіші топ

Таня еңіреп жылады:

Добы өзенге құлады.

Жылама, Таня, жылама,

Батпайды добың қалайда.

Тәрбиеш1 балалармен тақпақты бірге оқиды. Таня қыз қайғыны,аяушылықты, үмітсіздікті, допты өзеннен алал алмайтынын көрсетеді. (доп жерде құрсау- көлде жатыр)

Басқа бала Таняға допты алуға көмектеседі. (таяқпен, тормен)

К.Ыбыраев “Доп” барлық балалармен ойнауға болады

Бұл ойынды кез келген жыл мезгілінде топта, алаңда ойнауға болады.

Ойын барысы: тәрбиеші балалармен бірге өлеңді оқиды.

Добым, добым, домалақ,

Қайда кеттің домалап.

Үстел үстін бүлдірдің,

Тәрелкені сындырдың.

Тенетек болып кеттің деп,

Тұрмын сені тепкім кеп.

Тақпақтың мазмұнына қарай  қимылдар жасау.

«Егер бұл...» ойын-пантомима

Мақсаты: пантомимикалық дағдыларын дамыту.

Ойын барысы: 

Тәрбиеші балаларға ұсынады:

1.  Үстелдің қасына келіп қару, егер бұл... болса

— от,

— аквариум,

— торт,

— гүлдер.

3.  Бір біріне кітапты:

— кірпіш,

— торт тілімі,

— стакандағы су т.б. беру.

4.  Үстелден қарындашты алу

— құрт,

— ыстық піскен картоп,

— кішкентай моншақ сияқты.

5.  Салынған түзу бойынша арқан үстінде келе жатқандай жүру.

6.  Әр түрлі әрекеттерді ойнау:

— картоп тазалау,

— моншақ тізу,

— балмұздақ жеу т.б.

Сұрақ- жауап

Әр топтың мүшесі сұраққа жазбаша жауап береді.
1. Театр қызметі балалардың бойында  қандай қасиеттерді тәрбиелейді?

2. Балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты қандай театр түрлерімен таныс болу керек? (І, ІІ кіші, ортаңғы, ересек, мектепалды даярлық топтары).

3. Оқу жылынды жас ерекшелігіне байланысты балалар қандай ертегілермен және театр түрлерімен танысты?

Тақырыбы: Мектепке дейінгі ұйым мен отбасының әрiптестiк қарым-қатынас құрудағы  жаңа технологиялар

Мақсаты: Мектепке дейінгі ұйым мен отбасының әрiптестiк қарым-қатынас құрудағы  жаңа технологиялармен таныстыру, оларды ата-аналармен жұмысты жоспарлауда қолдану тиімділігі туралы білімдерін толықтыру. Іс тәжірибеге енгізуді қолға алуды дағдыландыру.

Өткізілу түрі: іскерлік ойын

3 слайд. Отбасымен өзара әрекет етудің негізгі бағыттары:

1. Ата-аналардың білім беру саласының  қызметі бойынша  қажеттiлiгiн анықтау, зерттеу
2. Ата- аналардың педагогикалық және құқықтық мәдениетін жоғарлату мақсатында білімдерін ағарту.

4 слайд. Осы бағыттардан тәрбиеленушілердің отбасыларымен өзара әрекет ету жұмыстары туындайды және іске асады.

МДҰ дамуының жоспарын жасау, жұмысын ұйымдастыру мақсатында ата-аналардан сауалнама, пікіртерім алынады.

Ата-аналарға сауалнама ұсынылған болатын. Сауалнаманы зерттеп, саралай келе төмендегі нәтижелерді көрдік.

Ата-аналар сауалнамасы бойынша жиынтық кестесі.

05 ақпан 2020 жыл

Ата-аналарға арналған сауалнамаға _149  ата- анадан 126  қатысты.

Екінші мәселеміз ата- аналармен серіктестік қатынас құруға бағытталған.

Ата- аналардың құқықтық мәдениетін көтеру үшін қандай құжаттармен таныстыру керек екенін анықтап алайық.

Біріккен Ұлттар Ұйымында  – ЮНИСЭФ балалар фонды бар. Бұл ұйым бірінші рет балалар құқығын қорғап шықты. Бұл ұйыммен бірқатар құжаттар дайындалды.

Төмендегі бағыттар бойынша жүзеге асырылады

II. "Іскерлік ойын"

Мақсаты: ата- аналармен жұмысты ұйымдастыру, саралау арқылы қалыптастыру;дауды шешудің оңтайлы жолдарын іздеу; ата –аналармен қарым-қатынас жасау үшін жаңа жұмыс түрлерін іздеу; педагогикалық ұжымның  ата-аналармен жұмыс жасау үшін бірлесіп тәжірибе жинау.

Өткізілу түрі: екі жұмыс, бір эксперт тобы.

Ойын барысы.

1 бөлім.Теориялық.

1. Ата- аналармен жұмыс деген не?
2. Ата-аналармен жүргізілетін жұмыс түрлері.
3. Отбасымен және мектепке дейінгі ұйым арасындағы ынтымақты серіктестік құруда интерактивті тәсіл т.б.

«Баланың отбасымен және мектепке дейінгі ұйым арасындағы ынтымақты серіктестік құруда интерактивті тәсілдің  пайдасы» (Слайд шолу) әдіскер Оразбаева А.Қ.

 2 бөлім.

Педагогикалық диктант

1. Ата- аналармен жұмыс жасауда өзіңіздің жеке мақсатыңыз бен көзқарасыңызды құрастырып жазыңыз

• Балабақшада баланы тәрбиелеуге ата- аналарды тарту
• Материалды- тұрмыстық көмек
• Балалар мен ата- аналарға ойын- сауықтарды дұрыс ұйымдастыру
• Тәрбиеші талаптарының орындалуы
• Мақсат жоқ
• Басқа …

2. Ата-аналардың сізбен, яғни тәрбиешімен  қарым- қатынас жасауын жақсарту үшін күнделікті ата-аналармен қандай әдіс- тәсілдерді қолданасыз. Соны жазыңыз

3. Сіздің  ата-аналардан өзіңізге қандай  кәсіби педагог ретінде көзқараспен қарауын қалайсыз? Бұл жазғаныңыз  ата- аналардың сізге деген көзқарасымен сәйкес келе ме?

4. Сіздің ойыңызша педагог мамандар  ата-аналардан не үйренуі мүмкін? Жазыңыз!

5. Сіздің ойыңызша ата-аналар  педагог  мамандардан  не үйренуі мүмкін? Жазыңыз!

6. Ата- аналар балабақшаның күнделікті өмірін түсініп оған белсенді қатысу үшін  не істеу қажет?

3 бөлім.  «Қазіргі отбасы қандай ол?» ойын жаттығуы

Мақсаты: педагогикалық қызметкерлердің қазіргі отбасы туралы түсініктерін тексеру,тәрбиеленушiлердiң отбасы, ондағы шынайы ортаны зерттей білуі. 

Өткізу барысы.

• Әр топқа журналдар топтамсы, ватман, желім, қайшы беріледі.  Педагогтардың мақсаты: иллюстрациялар арқылы қазіргі отбасын коллаж арқылы бейнелеу.
• Эксперт тобына олардың ойларындағы мінсіз отбасын бейнелеу.
• 10-15 минут бірлесіп жұмыс жасағаннан кейін әр топ өзінің қазіргі отбасы туралы түсініктерін айтып көрсетеді. 
• (Педагогикаклық кеңесті жүргізуші жасалған жұмыстың қорытындысын шығарып, жауаптарымен ерекшеленген топтарды  атап өтеді)

4 бөлім. "Ой тізбегін анықта"ойын жаттығуы.

Оқу міндеті: педагогтың ата- аналар тобымен кездесуге дайындығының іс- әрекетінің тізбегін анықтау

Жаттығу барысы.

Әр топ ата- аналармен кездесуге дайындық жүргізу жұмысының жолдарын белгінген уақыт ішінде өз ойларын жинақтап айтып ортаға салады Дәлел келтіреді

Бірінші топқа

1. Тәрбиеленушілердің отбасы туралы мағлұматына, ата- аналардың сұранысы, өтініші бойынша тақырып таңдалып, өткізілу түрі анықталады.
2. Кездесуге жауапты және жүргізуші педагог анықталады. Олар: топ тәрбиешілері, логопед, музыка жетекшісі, медициналық қызметкер т.б.
3. Ата –аналарға  ыңғайлы болу үшін кездесу күндерін таңдап  келісу.
4. Ата-аналарды белсенділігін арттыру мақсатында кездесу отырысының толық сценарийі, жоспары, тиімді тәсілдер, әр отырыстың мазмұны мен құрылымы анықталады.
5. Кездесуге қатысатын ата- аналарды алдын ала айтып, дайынық жасауын ескерту. 
6.  Ата- аналардың өткізілген кездесудің маңыздылығы туралы ойларын білу үшін сауалнама, пікіртерім алу.

Екінші топқа.

1. Баланың жағымды бейнесін ата-аналарға көрсету, жеткізу.

Мақсаты: ата- аналармен сенімдік қарым- қатынас орнату

1. Отбасында ата-аналардан ала алмаған өнер- білімдерін көрсету.

Мақсаты:тәрбиеленушінің отбасындағы қиыншылықтармен танысу, серіктестікті бекітуге шақыру. 

1. Тәрбиеленушінің отбасындағы қиыншылықтармен танысу

Мақсаты: ата- аналардың серіктестік қарым-қатынас жасау мүмкіндіктерін көрстеу.

4. Баланың жеке тұлға болып қалыптасуын бірлесіп зерттеу, анықтау. Мақсаты: педагогтар мен ата-аналар арасында  сенім орнатуға  тәрбиелеу.

«Теңізге саяхат» қорытынды педагогикалық кеңес.

Әдіскер: Міне осымен оқу жылыда аяқталды. Қорытынды педагогикалық кеңесті бастамай тұрып, бәріміз амандасып, бір бірімізге жақсы көңіл күй сыйлайық.

«Сөйлемді аяқта» ойыны. Қатысушылар шеңбер бойымен тұрып бір біріне гүл бере отырып: «Қайырлы күн! Бүгін керемет күн, себебі...» деп сөйлемді  аяқтайды.

Әдіскер:Жаз мезгілі келгенде барлығымыз демалысқа шыққымыз келеді. Теңізге, жылы экзотикалық елдерге барғымыз келеді. Сол себепті мен бүгін сіздерге теңіздегі жылы жағалауға саяхатқа аттануды ұсынып отырмын. Кемеге отыру үшін бізде билеттер бар. (билеттер таратылады). Саяхатымызға аттанбас бұрыс Капитанымызды сайлап алуымыз керек. (Педагогтар «каптитан- меңгеруші» болады деп шешеді)

• Сонымен, Каптиан, мынау сіздің дүрбіңіз, басқарыңыз!

(Музыка толқыны әуені ойнап тұр)

• Кеме жүзуге дайын. Жүзіп кеттік. Көздеріңізді жұмып орындықтың арқасына бастарыңызды қойып, теңіз шуы қандай керемет, тыңдаңыздар. Көздеріңізді ашыңыздар, біз сіздермен алыстап кеттік, жағалау көрінбейді. Айнала теңіз. Жүзіп келе жатып, өткен оқу жылы қалай өтті соны еске алайық.

Педагогтардың рефлексияы (билеттерде әр түсті пішіндер бар)

Капитан команда мүшелеріне өткен оқу жылын қалай өткізгенін баяндауды бұйырады.

Капитан: Бір кезде, Капитан:  көкжиектен бір нәрсе көрінеді? Ол кім болды екен? Бұл теңіз қарақшылары ғой!

Кемені теңіз қарақшылары басып алып, капитанды тұтқынға алады.

Әдіскер: Каптианды тұтқынға алды, енді не істейміз? Капитанды құтқару керек.

Теңіз қарақшылары, Каптианды босатыңдар, онсыз болмайды! Себебі Капитансыз жаңа білім беру технологияларының иірімінен түсіп қаламыз. Қандай шарт қойсаңдарда орындаймыз.

Теніз қарақшылары өзара сөйлеседі. Біз педагог- психолог не айтады екен соны естігіміз келіп тұр.

Педагог-психолог Дюсенбаева Н.Т. есебі.

Әдіскер:Капитанды құтқарып жатқанда команда екі лагерьге бөлініп кетті. (шаршы, үшбұрыш). Теңіз қарақшылары кемені батырамыз деп отыр. Сол себепті біз өзімізге қажетті керек заттарды қажеттілігіне қарай бір- бірлеп шығаруымыз керек.

Команда мүшелері 1 минуттың ішінде қажет заттарды жазып шығып, өз ойларын айтады.

Кемені құтқарамыз деп команда пальма түбіне демалуға жайғасты, бізге Капитанның көмекшісі не айтады екен деп тосып отыр, соны тыңдайық. Әдіскер Оразбаева А.Қ. есебі.

Әдіскер:Кемедегі заттарды тасимыз деп команадға суық тиіп аурыңқырап қалыпты. Осы кезде балабақшада осы балалар ауырады ғой, тіпті каратинде болады. Соны қалай емдеп жазады екен? Ол туралы медицина қызметкерлері дәрігер Мейрманова Р.Ш. есебінен тыңдаймыз.

Біраз отырып шаршап  қалдық, Бой сергітіп алайық.

«Көңілді сандар»

Мен сан айтамын. Айтқаннан кейін қандай сан айтылса сонша адам тұру керек. Рахмет дегенде ғана отырады.Тапсырманы тыныш сөйлемей орындаймыз. М/ы: 2,4,7,9,10.

Әдіскер:Кеме суға кетті. Команда уайымға салынды. Осы кезде арамызда жүрген адам көмекке келеді. (педагог-психолог тренинг өткізеді)

Уайым кетті. Енді барлығымыз көмек сұрап телеграмма жазайық, оны бос шишаға салып теңізге жіберейік.

«Телеграмма» ойыны (экранда қысқа сөздер жазылып тұр)

Балық

Күн

Жаз

Демалыс

(осы сөздерден сөйлем құрастырады, ой аяқталуы керек). М/ы: балық – барлығы ауда, лезде ысқыр, құтқар!

Теңіз қарақшылары Капитанды босатады.

«Құпияны сақтаушы» ойыны. Аралда болғандықтан көмбе тастап кетейік. Қағазға келесі оқу жылында нені қалайтынын жазады. Сосын келесі оқу жылдың соңында қалағанының орындалғаны туралы білетін болады.

Әдіскер: Арман- өміріміздің желкені. Желкенсіз де  өмір сүруге болады..., ақырын алысқа ұзамай. Ал мен сіздерге армандарыңыз желкенді, демалыстарыңыз жақсы өтіп, есте қалар керемет, ғажап сәттеріңіз көп болсын деп тілеймін.

Тақырыбы: «Балабақшадағы оқу іс - әрекеті»

Мақсаты:педагогтар мен тәрбиешілердің оқу іс-әрекетінің құрылымы, түрлері, ерекшеліктері туралы білімдерін жүйелендіру, олардың педагогикалық шеберліктерін көтеру, шығармашылық белсенділіктерін арттыру.

«Сөйлемді аяқта» тренинг

Өткізілу барысы: педагогтар мен тәрбиешілерге  конверт ішінен сөйлем жазылған қағазды алып ойды аяқтау керек.

• Мен сабақты өткізуде қиналамын, себебі...
• Мен сабақты  өте жоғары деңгейде  өткізем, егер...
• Кей кезде мен сабақты кешіктіремін, себебі...
• Сабаққа жақсы деңгейде дайындалуға маған...  кедергі жасайды.
• Сабағым ойдағыдай өткенде, мен ...
• Егер мен әдіскер болсам, сабаққа бармас бұрын мен...
• Өз сабағыма талдау жасаған кезде мен меңгерушіден, әдіскерден, педагогтардан... естігім келеді.
• Менің  сабағыма келгенді ұнатамын, себебі ...
• Менің сабағыма келгенді қнатпаймын, себебі...
• Менің сабағыма келгенде мен өзімді жайсыз сезінемін, себебі...
• Менің сабағым  сапалы өту үшін мен өзіме не қажет екенін білемін, ол ...
• Менің сабағым  сапалы өту үшін мен өзіме не қажет екенін білемеймін, ол ...
• Менің сүйікті сбағым бар, себебі...
• Мен __________  сабағын өткізген ұнамайды, себебі...
• Менің ойымша балабақшада сабақтар өткізу керек, себебі...
• Менің ойымша балабақшада сабақтар өткізбеу керек, себебі...
• Мен өзіме сене отырып ашық сабақты қандай тәжірибелі педагог болсада   солардың алдында мойынсынбай өткізе алам, себебі...
• Мен сабақ өткізу барасында қателеспейтініме сенімдімін, себебі...
•  Маған сабақ жоспарын жазу еш қиындық туғызбайды, себебі...
• Маған сабақ жоспарын жазу қиындық туғызады, себебі...
• Мен балаларды қатты жақсы көрем, себебі...
• Мен балалармен жұмыс істегенді ұнатам, себебі...
• Сабақты ұйымдастыруда қандай әдіс-тәсілдерді қолдануды білмеймін, себебі...
• Мен өзімнің сабағыма сын айтқанды көтере алмаймын, себебі...

«Сабақтың кіріспе бөлімі, ұйымдастыру кезеңін дәстүрлі емес түрде өткізу» педагогтар ойының жәрмеңкесі

Педагогтар 4 топқа бөлінеді. Әр топ өздерінің өткізетін оқу іс- әрекетінің кіріспе бөлімін, ұйымдастыру кезеңінде: зерттеу, ойын, іздестіру, проблема  туғызу сияқты тәсілдерді қолдану қажет. Балалрдың жас ерекшеліктері, оқу іс- әрекеті өз еріктері бойынша таңдалады. Дайындалу уақыты 5-10 мин. Соңында өз ойларын қорғап жәрмеңкеге ұсынады.

«Күш пен әлсіздік» тренингі.

Барысы: Әр педагог, тәрбиеші бір парақ қағаз алып оны екі бағанға бөледі. Бір бағанға өзінің сабақты өткізудегі күшті, екінші жағына әлсіз жағын жазады. Кейін  жүргізушінің ұсынысы бойынша  қағазды умаждап қасындағы педагогқа ұсынады, осылай бір-біріне береді соңында үлкен доп болады. Бұл үлкен доп- білім жаңғағы. Бізбен сіздердің шеберліктеріңіздің  арқаларында балаларымыз білімді болмақ. Біз оларды сүйіспеншілікке бөлеп өсіруіміз керек.

Тақырыбы: Балабақшадағы оқу іс- әрекеті

Мақсаты: педагогтар мен тәрбиешілердің оқу іс- әрекетінің құрылымы,  түрлері, ерекшеліктері туралы білімдерін жүйелендіру, олардың педагогикалық шеберліктерін көтеру, шығармашылық белсенділіктерін арттыру

Сабақтың барысы:

«Сабақ» ұғымы – сабақ дегеніміз не?  Сабақ–  балабақшада балаларды оқытуды ұйымдастыру формасы.

1. Сабақтың құрылымы.  Сабақ- үш бөлімнен тұрады. Олар:Балаларды ұйымдастыру, негізгі бөлім және қорытынды.

 Балаларды ұйымдастыру: 

• Балалардың оқу іс- әрекетіне дайындығы (дұрыс отыруы, сырт келбеті, назар аударулары)
• Оқу іс- әрекетіне қызығушылықтарын ояту  (ерекше, қызықты әдіс – тәсілдер, тосын сыйлар)

Сабақтың негізгі бөлімі:

• Балалардың зейінін, көңілін, назарларын ұйымдастыру
• Жаңа сабақтың түсіндірілу жолдары, бірлесе отырып тақырыптың мақсатын ашу            (3-5 мин)
• Білім дағдыларын бекіту (қайталау, бірлескен жаттығулар, дидактикалық материалдармен өзіндік жұмыстар)

Сабақты қортындылау:

• Оқу іс-әрекетін қорытындылау (балалармен бірге жасалған жұмыстарды талдау, балалардың сабаққа қатысуын бағалау, келесі сабақта немен айналасытынымыз жөнінде айту)
• Балаларды басқа әрекет түрлеріне назарларын аударту.

1.  Сабақтардың  классификациясы

Классификацияның  қалануы.  Атауы. 

1. Дидактикалық міндеті

• Жаңа білім мен дағдыларды игеру сабақтары
• Алған білімдерін бекіту сабақтары
• Білім  мен дағдыларын шығармашылық жағынан қолдану сабақтары
• Құрама (қосу, қиыстыру) сабақтары (бір уақытта бірнеше мақсаттар мен міндеттердің шешілуі)

2. Сабақтың мазмұны

• Бір тақырыпты (білім беру салалары бойынша сабақтар)
• Комплексті (кешенді)
• Интегрирленген (өзара ықпалдасты) 

3.Ұйымдастыру түрі

• Дәстүрлі
• Дәстүрлі емес (жарыс , театырлындырылған, ойын, аукцион, саяхат т.б. сабақтар)

- Бұл кез келген сабақ түрі өзінің  негізігі бөлімімен ерекшеленеді.
4. Комплексті және  интегрирленген сабақтардың айырмашылығы

Комплекс – бұл жеке бөліктерден құралатын бір тұтастық ( өнер, балалар әрекеті). Комплексті сабақта р әдетте таоқсанда бір рет  жоспарланып музыка немесе бейнелеу өнері сабақтарының орнына өткізіледі. Комплексті сабақ балаларға таныс тақырып негізінде  құралады. Бұндай сабақта түрлі әрекеттердің өз міндеттері шешіледі. 
Мысалы: мереке кезіндег і көшені салмас бұрын, балалар мерке туралы ән тйтып, тақпақтар айтады

 Интегрирленген сабақтар  - бұл өзара терең байланыспен ықпалдасқан,өзара кірікен әр түрлі мазмұндар арқылы балаларды оқыту мен тәрбиелейтін сабақ түрі. Интегрирленген сабақта бір оқу іс- әрекеті басым түседі, ал қалғандары терең әрі кең түсінуге ықпалдасады. Интегрирленген сабақта жаңа материал оқып үйретуге бағытталады. Барлық оқу іс-әрекеттеріне жалпы ортақ тақырып бойынша және бірнеше тәрбиешімен өткізіледі. Оқу материалының мазмұны бір белгіленген тақырып төңірегінде болады.

Мысалы:  «Аққу- ертегі құс» сабағы өзіне бірнеше әдістемелік әдіс-тәсілдер енгізген:

• «Аққу» құсынын негізгі ерекшеліктері, мекен етуі туралы әңгіме
• «Адамдардың хайуанаттар әлеміне деген көзқарастары» әңгімелесу
• «Жабайы аққулар», «Сказка о царе Салтане», «Гадкий утёнок» ертегілеріндегі аққудың бейнесін талқылау
• Сен-Санса «Лебедь», Чайковскидің «Лебединое озеро» балетінен үзінді тыңдау
• «Аққудың қимылын  музыка арқылы көрсет» шығармашылық тапсырманы орындау.
• Рыловтың «В голубом пространстве», Врубельдің «Царевна Лебедь» картиналарын қарау
• Ұшып бара жатқан аққуларды салып бейнелеу.

Бұл сабақта қоршаған орта, тіл дамыту мен көркем әдебиет, музыка, бейнелеу өнері сабақтарының тапсырмалары бірге орындалып, біріктіріледі. Бұл тапсырмалардың барлығының мақсаты-  ертегі аққу құсы туралы ұғым қалыптастыру.

5. Тәрбиешінің сабаққа дайындалуы

Тәрбиешінің сабаққа дайындалуы ш кезеңнен тұрады: сабақты жоспарлау, оқу құралдарын дайындау, балаларды сабаққа дайындау.
 

Сабақты жоспарлау:

• Бағдарламалық мазмұнын қарау, әдіс-тәсілдерді таңдау, сабақтың әр бөлігін ойластырып қою
• Оқу іс-әрекетінің  технологиялық картасын жазу. Оған:
  -бағдарлама мазмұны (білім беру мақсаттары)
  -құралдар
  -балалармен алдан ала жұмыс жасау (қажетіне қарай)
  -оқу іс-әрекетінің барысы мен әдіс- тәсілдері
• Оқу іс-әрекетін жүйелі түрде жоспарлай отырып тақырыптарды  біршама бекіте отырып  күрделендіру. Әдістемелік әдебиеттерді қолданамыз, оны жазып қана қоймай балалардың деңгейлерін ескере отырып қолданамыз.

Құрал- жабдықтарды дайындау:

• Оқу іс-әрекетінің алдында құрал- жабдықтарды таңдап алу, тексеру, дидактикалық материалдардың бала санына жеткілікті екенін қарау т.б.
• Кейбір оқу іс- әрекеттеріне алдын алаәзірлену керек. Мысалы: егер өскен тұқымды көрсету керек болса, онда оны алдын ала отырғызу
• Экскурсия өткізу кезінде педагог баратын жерге алдын ала барып, бақылайтын орындарды қарап келуі керек. Балаларды орналастыратын жердіде ойластырады. Балаларға қауіпсіз әрі жақын жолды таңдайды.

Балаларды оқу іс- әрекетіне дайындау

• Алдағы жұмысқа қызығушылық ояту
• Балаларды оқу іс- әрекетінің басталуына  10 минут қалғанда ескерту жасау. Себебі өздерінің ойындарын аяқтап сабаққа деген ықыластарын аудару үшін.
• Оқу іс- әрекеті кезінде кезекшілердің жұмысын ұйымдастыру.

 7. Оқу іс-әрекетін қорытындылау
Кроссворд «Балабақшадағы оқу іс-әрекеті» 

1. Балабақшада балаларды оқытуды ұйымдастыру формасы. (Сабақ)
2. Ұйымдастыру жағынын ең кең тараған сабақ түрі. (Дәстүрлі)
3. Өзіне бірнеше оқу іс- әрекетін біріктіретін және олардың біреуі ғана негізгі болатын ал қалғандары толықтыратын қосымша ақпарат беретін сабақ түрі.(Интегрирлі)
4. Саяхат- сабақ, аукцион- сабақ, ойын- сабақ, концерт- сабақ т.б. (дәстүрлі емес)
5. Бәр сабақта бірнеше дидактикалық мен міндеттердің орындалып шешілетін сабақ түрі (Кіріктірілген-Комбинированные)
6. Екі оқу іс- әрекетін біріктіреді және әр қайсысының мақсатын шешетін сабақ түрі (Комплексті)
7. Оқу іс- әрекетіне қойылатын талаптар
8. 1.Ғылым мен парктикадағы жаңашыл жетістіктерді қолдану.
9. 2. Дидактикалық принциптердің оңтайлы түрін пайдалану.
10. 3. Заттық дамыту ортасын қамтамсыз ету арқылы балалардың танымдық қабілеттерін дамыту.
11. 4. Санитарлы-гигиеналық талаптарды орындау.
12. 5. Өзара сабақтастық жасау (оқу іс- әрекеттерінің арасында пән аралық байланыс).
13. 6. Балалардың игерген білімдеріне ескере отырып өткен сабақпен байланысты орнату
14. 7. Балалардың танымдық қабілеттерін белсендендіру (әдіс- тәсілдер).
15. 8. Оқу іс-әрекетінің жүйелі құрылуы, мазмұндылығы.
16. 9. Оқу іс-әрекетінде эмоционалды компонентің болуы ( сабақтың басы мен соңы әр қашанда жоғары эмоционалды түрде болуы).
17. 10. Өмірмен және балалардың жеке өмір тәжірибесімен байланысты болуы.
18. 11. Өздігінен білім алуға оны толықтыруға дағдыландыру.
19. 12. Әр сабаққа тиянақты диагностика жасау,  жобалау, жоспарлау, бағдарлау жасау.

Танымдылық  белсенділікті арттарудың әдістері

                                                                         (проф. Н. Н. Поддьяков, А. Н. Клюева)

• Анализ (талдау).

• Салыстыру.

• Моделдеу және құрастыру әдісі.

• Сұрақ- жауап.

• Қайталау.

• Логикалық тапсырмаларды шешу.

• Зерттеу мен тәжірибе. 

Эмоционалды  белсенділікті арттарудың әдістері (проф. С. А. Смирнов)

• Ойлау және ойын жағдаяттары.

• Еретгі, әңгіме, тақпақ- өлеңдер, жұмбақ т.б. құрастыру.

• Игры-драматизации.

• Тосын сый кезеңдері.

• Шығармашылық пен жаңашылдық элементтері.

• Әзіл- қалжың (оқукомикстері). 

Шығармашылықты оқыту мен дамыту әдістері (проф. Н. Н. Поддьяков)

• Қоршаған ортаның жағымды әсерлері.

•Балалар қызметін уәждеу.

•Заттар мен тірі және өлі табиғатты зерттеу.

• Болжам  жасау (заттар мен құбылыстардың қимылын қарастыру. Өткен, келер, бүгінгі уақытта.

•Ойын әдістері.

• Әзіл- қалжың.

• Зерттеу, тәжірибе.

• Проблемалы жағдаяттар мен тапсырмалар.

• Түсініксіз Неясные знания (топшалау, болжау).

• Жорамалдау (гипотезалар).

Комплекснті және интегрирлі сабақтар. 

 «Шетел сөздігінен»:

комплекс –заттар мен құбылыстардың бірігіп бір бүтін құрау;

интеграция - бөлшектердің бір бүтін болуы, қайта қалпына келуі.

СМ. Ожеговың сөздігінен:

комплекс - заттар мен құбылыстардың бірігіп бір бүтін құрау, үйлестіру;

интеграция - бөлшектердің бір бүтін болуы.

«Совет энциклопедия сөздігінде»:

комплекс - заттар мен құбылыстардың бірігіп бір бүтін құрау;

интеграция - бөлшектердің бір бүтін болуы, ғылымдардың байланысы, жақындауы.

Оқу іс- әрекетіне қойылатын талаптар

1.Ғылым мен парктикадағы жаңашыл жетістіктерді қолдану.

2. Дидактикалық принциптердің оңтайлы түрін пайдалану.

3. Заттық дамыту ортасын қамтамсыз ету арқылы балалардың танымдық қабілеттерін дамыту.

4. Санитарлы-гигиеналық талаптарды орындау.

5. Өзара сабақтастық жасау (оқу іс- әрекеттерінің арасында пән аралық байланыс).

6. Балалардың игерген білімдеріне ескере отырып өткен сабақпен байланысты орнату

7. Балалардың танымдық қабілеттерін белсендендіру (әдіс- тәсілдер).

8. Оқу іс-әрекетінің жүйелі құрылуы, мазмұндылығы.

9. Оқу іс-әрекетінде эмоционалды компонентің болуы ( сабақтың басы мен соңы әр қашанда жоғары эмоционалды түрде болуы).

10. Өмірмен және балалардың жеке өмір тәжірибесімен байланысты болуы.

11. Өздігінен білім алуға оны толықтыруға дағдыландыру.

12. Әр сабаққа тиянақты диагностика жасау,  жобалау, жоспарлау, бағдарлау жасау.

Балабақша топтарындағы сабақ моделі

1.Кіріспе бөлім

• Шаттық шеңбері (қызықты ұйымдастыру түрі,музыка, ерекше жағдай туғызу)
• Қызығушылықтарын арттыру(мотиваия)
• Кейіпкердің келуі(субьект)
• Сабақтың мақсатын проблема туғызу арқылы, тақпақтар оқу, жұмбақ жасыру, сызба түрінде көрсету( баланың білуге құштарлығы бар)

2.Мақсаттарды жүзеге асыру, негізгі бөлім

                       а) Өткен сабақтағы  материалды қайталау( есте сақтау қабілеттерін, зейіндерін жандандыру)

• Балалардың танымын жандандыру  тәсілдері(тренингтер, викториналар, сызбамен жұмыс, жеке, топтық тапсырмалар)
• Балалардың өзіндік жұмыс жасауы(жеке-дара карточкаларда, дәптерде)
• Өзін-өзі бақылау, эталонмен салыстыру

                      б) жаңа материалды ұсыну

• Проблемалық жағдай туғызу(Сабақ басында), субьективті оқыту( бала естіді, білді, сұранады)
• Баламен бірлесе отырып проблеманың шешілу жолын іздеу
• Жағдайды ойнау(дұрыс шешімді қабылдау)
• Тренинг
• Қорытынды, шешім шығару
• Жаңа сұрақ(үй тапрсырмасын ойластыру, ата-аналардан сұрау, жауаптарын кітаптардан іздеу)

3.Қорытынды бөлім

           Материалды қаншалықты игергендердерін анықтайтын тәсілдер

•  Тестілер, балалардың өзіндік-практикалық жұмыстары
• Өз- өздеріне талдау жасау(эталонмен салыстыра отырып)
• Кейіпкердің рефлексиясы
• Балалардың рефлексиясы(өз-өздеріне баға беру)

«Жоба қызметі: тәрбиеші болу үшін?» педагогикалық кеңес

1 Слайд Педагогикалық кеңес.

 Қайырлы күн, әріптестер! Біз сіздерді педагогикалық Олимпте көргенімізге қуаныштымыз! Сіздер өздеріңіз мына қысқы олимпиада оыйндарының түрі бейнеленген бэйджді таңдап алуға ұсынамын. Енді осы белгілер бойынша өз орындарыңызға орналасуды сұраймын. Сіздер білесіздер 2011 жылы Қазақстанда Қысқы Азиада ойындары өтті, ал осы жылы  Сочи қаласында қысқы олимпиада өтеді, сондықтан біз бүгінгі заманға лайық ағынан қалмайық деп осы тақырыпты алдық. Енді сіздерге төрешілерді таныстырайын. Төрешілер бүгінгі ойын барысын қадағалап, баға беріп отырады.

2 Слайд Күн тәртібі.

3 Слайд. Сонымен бізде неше команда жиналды?  5 команда жиналды. 5 түрлі қысқы спорт түрлері: биатлон, шорт- трек, фристайл, тау шаңғысы, мәнерлеп сырғанау.

 Тапсырма. Қатысушы командалар 3 мин. Ішінде өздерін таныстырады. Өздерінің қысқы спорт түрі туралы ақпарат айтады.  Тұсау кесу.

Барлық командалар дайын!

4 Слайд. Біздің  Олимпиадаың негізгі мақсаты – бұл  ОЛИМП тауының шыңына жету!

Енді біздің негізгі тақырыбымызға оралайық. Бүгінгі бізідің педагогикалық кеңестің тақырыбын білу үшін мынадай тапсырмалар орындау керек.

2 тапсырма. Балаларға пазл құрастырғанды ұнатады. Әр команда үстелінде №1 конверт жатыр. Сол конвертті ашып, ішіндегі пазылды құрастыра отырып, бүгінгі педагогикалық кеңестің тақырыбын оқыңыздар.

5 Слайд. Бірінші болған команда  қолын көтеріп, Педагогикалық олимпиада тақырыбын оқиды.

6 Слайд.«Жоба қызметі: тәрбиеші нені білу, нені түсіну, не істей алуы керек?» Неге бұл тақырып таңдалды?

Қазіргі заманда мектепке дейінгі білім беру жүйесінің жағдайы жаңаруда және дамуда. Жаңа Мемлекеттік стандарт мектепке дейінгі білім беру қызметінің негізі болып базистік оқу жоспары анықтайтынын педагогтың іс-әрекеті емес, бала - педагогикалық процестің субъекті ретінде болатынын көрсетеді. Біртіндеп қиындап отырған ойын іс-әрекетінің міндеттері балаға алға жүруді, өз шығармашылық қасиеттерін дамытып, өздігінен жетілуге мүмкіндік береді. Кез-келген бала да адамның мәдениеті де ойын арқылы дамиды. Ал бүгінгідей динамика ғасырында, оқу процесінде ойын алдынғы орында, яғни жоба технологиясы арқылы баланың оқуға ынтасын, қызығушылығын арттыру жеңіл болмақ.

7 Слайд. «Жоба» сөзі грек тілініен аударылғанда- зерттеу жолы деген мағынаны білдіреді. Жоба қызметінің ерекшелігі- мұнда  педагогтар, балалар және ата- анала бірлесе отырып қатыса алады. Олар  тақырыпқа байланысты бірлесе материал жинайды. (ойындар, конкурстар, көрмелер, тұсау кесулер)

Мектепке дейінгі мекемелерде жобалау технологиясыың негізгі мақсаты- балаларға дайын өнімді қабылдайтын ғана емес, өз бетімен ізденетін, дербес іс-әрекет жасай алатын тұлға ретінде қарау, еркiн шығармашылық қабілетін дамыту.

8 Слайд«Жобалар» не үшін керек?

Балалардың өзіндік танытушылығы мен іскерлігін дамытуға көмектеседі;

қоршаған орта қызметiн балалармен меңгерiп, оларды жан-жақты игеруге көмектеседi;

балаларды бір топта жұмыс істеуге, ортақ шешім қабылдауға көмектеседі;

балалардың шығармашылық қабiлеттiлiктерiн дамытуларына мүмкiндiк туғызады;

ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамытуға;

бақылай бiлуге мүмкiндiк туғызады.

 Тақырып белгілі болды. Енді мақсат – міндеттерді айқындап алу керек. Әр команда өз жауаптарын жазып дайындайды.

9 Слайд

• Нені білгіміз келеді?

• Нені түсінгіміз келеді?

• Неге үйренгіміз келеді?

Жауаптарды оқу.-3 мин.

Сонымен тақырып белгілі, мақсат қойдық.

10 Слайд.Олимпиада алауын жағамыз!  Жоба- олимпиада эстафетасы басталды!

Олимп шыңын бағындыру үшін, сатылап баспалдақ жасай отырып көтерілуіміз керек. Олимп тауы, баспалдақтар белгіленген бейне ашылады.

1 баспалдақты ашамыз. Алауды қоямыз  «Жоба қызметі дегеніміз не? »

11 Слайд. Бұл сұраққа қазір біз сіздермен жауп береміз.

тапсырма. №2 конверттеріңізде сіздер осы сұрақтың жауаптары берілген, соларды таңдап алып, оларды орналастырыңыздар. 3 мин.

Бірінші болған команда қолдарын көтереді. Төрешілір ойын аяқталғанын айтады.

Жауаптарды  магнитті тақтаға орналастырамыз.

12 Слайд. Қорытындылаймыз: Жоба қызметі- бұл:

1. Қойылған мақсатқа жету үшін зерттеу, іздеу, проблемалы әдіс- тәсілдердің жиынтығы.

2. Балалар, ата- аналар және педагог арсындағы серіктестік.

Бірінші баспалдақты өттік. Екіншк баспалдақ, алауды қоямыз.

13 Слайд. Жоба түрлері.

Жоба қызметінің түрлері сан алуан. Олар мерзімі және қатысушыларына қарай түрлі болып келеді. Балалабқшаға жақын Е.А.Киселева мен Т.А.Данилинаның жоба түрлеріне тоқталайық. 

14 Слайд. Бұл 4 түрлі: шығармашылық- зерттеу, рөлдік ойын, шығармашылық және нормативтік.

Әр қайсысына жеке тоқталайық.

 Шығармашылық- зерттеу жобасы бойынша сұраққа жауап алынады:

Құбылыстар  қайдан пайда болады?

Құбылыстар қалай түсіндірілдеді?

Суреттер көрмесі, журналадар, жасалған заттар ретінде рәсімделеді.

Рөлдік  ойын.

Өзінің аты айтып тұр. Қатысушылар өздеріне рөлдерді алып, соларды сомдап, образға кіреді.

Нормативтік. Жаңа ережелерді енгізу, ойлап табу,  олардың орындалуы, түрлі нормативтік ситуациялар.

Шығармашылық. Нәтижелерді балалардың сурет көрмелері ретінде, балалар дизаині бойынша рәсімдеу.

4 тпсырма. Балабақшадағы жоба түрлерін анықтау. Әр үстелде №3 конвертте тапсырма берілген. Осы конверттің ішінде биылғы оқу жылында балабақшада жүзеге асатын жоба түрлерін табасыздар. Сіздерге оларды түрлеріне қарай топтастырып, орналастыру керек. 5 мин.

Нәтижелер тақтаға ілінеді.

Ал енді біраз демалайық.

15 Слайд. Физкультминутка - 2 мин.

16 Слайд. Олимпиада алауы 3 баспалдаққа көтеріледі.

17 Слайд. «Жоба кезеңдері»

Ғылыми- әдістемелік әдебиеттерде жоба қызметінің кезеңдерінің коп түрлері кездеседі.

18 Слайд. Балабақшада жоба қызметін іске асыруда  ең маңыздысы:

1. Іздестіру (дайындық) – педагогтың жоба жұмысына дайындығы.

2. Аналитикалық – педагогтар мен балалардың білімдерін талдау.

3. Практикалық – жоба қызметін іске асыру.

4. Тұсау кесу – жоба қызметінің нәтижелерін ұсыну.

5 тапсырма. Педагог әрекеті мен кезеңдер арасындағы сәйкестікті орнату. Әр команда екі қатары бар таблица алады. №4  конвертте тапсырманы орындау әрекеті жазылған.

1 қатарға кезеңдер номірлері жазылады. 2 қатарға әрекет жазылады.3 мин.

Нәтижелерді салыстырайық:

3 минЖақсы командалық жұмыс!

19 Слайд. Эстафета 4 баспалдаққа көшеді, енді міне біз Олимп шыңындамыз!

20-21 Слайд. Жұмыс түрлері. Бұл не: бұл жобаға қатысушылардың шаралар, ойындар, істерді өзара ұйымдастыру.

Шаралар —бұл педагогтың немесе басқа біреудің  ұйымдастырған тәрбиелік мәні бар оқиға, сабақ, ұжымдағы ситуациясы. Басқа сөзбен айтқанда ұйымдастырылып отырылған шара балаларға ұйымдастырылады, ал олар болса өз тараптарынан қабылдайды, қатысады, орындайды, реттейді т.б.

Тәрбие жұмысының түріне Е. В. Титова «Істерді» жатқызады.

Істер — бұл ұжым мүшелерімен ұйымдастырылатын және орындалатын жалпы жұмыс, маңызды оқиға.

Ойындар — бұл шынайы немесе қиялдан туындаған қызмет. Ойын мақсатты түрде ұжымда балаларды тәрбиелей отырып оқыту, үйрету, ойнату.

Біздің алауымыз  Олимп шыңында!

23 Слайд. «Жоғалған әріптер» ойыны.

1. Бүгінгі күнгі өзекті мәселе. Жоба
2. Жоба кезеңіндегі жұмыс Түрі. Істер.
3. Жоба түрі.
4. Жоба кезеңіндегі жұмыс Түрі. Шаралар.
5. Балалардың іс- әрекеті. Ойындар.

Енді бізідің не үйренгеніміз, нені түсінгеніміз, нені білгеніміз жайлы білетін кез келді.

Бұны білуде бізге спорттық киім көмектеседі. Әр қатысушыға спорттық майка қажет, қызыл немесе көк.

24 Слайд. Әр команданың үстелінде эстафета кезеңдері жазылған таблица бар. Әр қатысушы әр кезеңге  өз майкасын жапсырады.

Қызыл майка – бәрін жеңдік, «өлшемім тура»

Көк майка – жаттығу керек, «тізесі қысады».

Барлығына 5 мин.

Финалдық  музыка ойналады.

Олимп шыңы бағынды!

Осымен бізідің Олипиадалық кездесуіміз аяғына жетті. Мен сіздерге қашанда қиындықтарды  жеңіп шығуларыңызға тілектеспін!

2 бөлім

Семинар

Ойын – балалардың ойлау қабілетін арттыратын іс- әрекет.

1. «Ойын- бала әрекетінің негізгі түрі»
   шағын орталықтарға арналған аудандық семинар
2. «Болашақ» балабқшасына қош келдіңіздер!
3. Ойын- дегеніміз не?

Ойын дегеніз-мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс-әрекеті.

Ойын- халықтың баланы әдептілікке, сауаттылыққа баулитын қүралдың бірі.

Ойын - баланың білім-білік дағдысын қалыптастыратын тәрбие құралы.  

Ойын - балалар өмірінің нәрі, яғни оның рухани жетілуі мен табиғи өсуінің қажетті.

Ойын – бұл баланың рухани дүниесіне оны қоршаған ортасы туралы ұғымдардың және түсініктердің жандандыратын ағыны енетін үлкен жарық терезе сияқты.

1. Өзектілігі.

Қазіргі заманда мектепке дейінгі білім беру жүйесінің жағдайы жаңаруда және дамуда. Жаңа Мемлекеттік стандарт мектепке дейінгі білім беру қызметінің негізі болып базистік оқу жоспары анықтайтынын педагогтың іс-әрекеті емес, бала - педагогикалық процестің субъекті ретінде болатынын көрсетеді. Біртіндеп қиындап отырған ойын іс-әрекетінің міндеттері балаға алға жүруді, өз шығармашылық қасиеттерін дамытып, өздігінен жетілуге мүмкіндік береді. Кез-келген бала да адамның мәдениеті де ойын арқылы дамиды. Ал бүгінгідей динамика ғасырында, оқу процесінде ойын алдынғы орында, яғни ойын технологиясы арқылы баланың оқуға ынтасын, қызығушылығын арттыру жеңіл болмақ.

1. Н.М. Аксаринаның  айтуы бойынша ойын ойнау үшін үш жағдай қажет:

1. Н.М. Аксаринаның  айтуы бойынша ойын ойнау үшін үш жағдай қажет:
2. Түрлі ойыншықтар мен ойын құралдары, әдістемелік нұсқаулықтардың болуы
3. Ересетер мен балалардың қарым- қатынасының жиі болуы керек

Жалпы ойынды ұйымдастыру ойынды өткізуге әзірлік, ойынды өткізу, ойынды талдау сияқты үш бағытты қамтиды. Ойынға қажетті құрал, заттарды даярлау ойынды өткізуге әзірлік болып табылады. Балаларды ойынның мазмұнымен таныстыру ойынды өткізу болып табылады. Ойынды талдау, бұл ойынның өз мақсатына жетуі, балалардың белсенділігі және олардың іс-әрекеті болып табылады.

1. Тәрбиеші

Арнайы ойын-сабақ және сабақ мазмұнына қарай танымдық, дамытушы ойындарды, тапсырмаларды қолдану, балаларды заттарды бір-бірімен салыстыруға, оларды қасиетіне қарай ажыратуға және оны танып білуге үйретеді. Сөйтіп бала топтағы жасына сәйкес бағдарламалық міндетті меңгереді. Ойын ұйымдастыруда тәрбиеші өзі жетекші бола отырып, балаларды ойнай білуге, ойын ережесін сақтауға, әрі оларды ойната отырып, ойлануға бағыттайды, заттың атын немесе қасиетін есінде сақтап қалуға жол ашады, ойынға қызықтыра отырып зейінін, қиялын дамытады. Сонымен қатар ойын барысында бала үлкендермен, өз құрбыларымен қарым-қатынас жасайды. Әр бала өз жетістігіне қуанып, мәз болады. Сондықтан да ойын-тапсырмаларды таңдауда және іріктеуде балалардың жас және жеке ерекшелігін ескерген жөн. Тәрбиеші балалармен ойынды (заттармен, үстел үсті және сөздік ойын) үш түрлі етіп өткізуіне болады.

Әр баланы қызыты әрі пайдалы ойынға бағыттау

Баланың психологиясын, жас жәнежеке ерекшелігін білу

Баланың белсенділігін баспау

Барлық ойнауға мүмкін ойындарды ұйымдастырып өткізе білу

Балалардың жалпы психологиялық дамутенденциясын ескеру

Ойын барысында бір- біріне кедергі жасамауға, топ бөлмесінде топтастырып ойнату, ойын түрлерін кезектестіріп ойнатуды білу

Осы үш мәселені шешу арқылы, балалардың жан жақты шығармашылық қабілетініңдамуымен байланысты.       

1.  Ойын арқылы балалардың ойлау қабілеттерін дамыту  

баланың шығаршашылығын дамыту;

тіл байлығын, сөздік қорларын молайту ;

ақыл, ой- өрістерін кеңейту;

қызығушылықтарын арттыру;

қоршаған ортаны таныту;

танымдық қабілеттерін арттыру;

бұлшық ет, саусақ буындарын дамыту;

өз ойын ашық айтудыдағдыландыру;

серіктестік қарым- қатынас құруды дамыту; т.б.

1. Ойынның түрлері. Ойын- бала әрекетінің негізгі түрі. Ойын ойнағанда бөлме теңіз де, ұшақ та темір жол вагоны да болуы мүмкін. Балалар ойын кезінде тыныш отыра алмайды. Тіпті жалғыз баланың өзінде   де сөйлесіп жүреді.. Сондықтан, ойын барысында тілдесім үлгісі қалыптасады.

Ойындар мазмұнына қарай, өзіне тән ерекшеліктеріне қарай сюжетті-рольді, драматизациялық, дидактикалық құрылыс ойындары, қимылды ойындар, ұлттық ойындар болып бөлінеді.

1. Дидактикалық ойын.

Дидактикалық ойын элементерін пайдаланудың маңызы өте зор. Дидактикалық ойындар баланың ақыл- ойын дамытып, сабаққа деген қызығушылықтарын арттырады.  

         Мектеп жасына дейінгі балалардың зейіні тұрақсыз, импульсивті болғанымен, қабылдау есте сақтау мүмкіндіктері жақсы дамыған.

         Сондықтан кез- келген сабақты өткізу үшін дидактикалық ойындар қолдана білу керек. Мысылы «Сауат ашу»  оқулығында  тақырып соңында тапсырмалар берілген. Осы тапсырмаларды ойын арқылы ойын арқылы өткізуге болады. «Ұйқасын тап», «Сиқырлы қоржын», «Өлең жолын құрастыр» т.б. ойындар.

         Дидактикалық ойындар  кішкене балаларға меилінше тән оқыту формасы болып табылады, оның арғы тегі ойынды өлең мен қимылмен ұштастыру негізінде көп нерсені үйрететін ойындарды жасаған халық педагогикасына жатыр. Мысалы: «Сиқырлы қалпақтың сырын ашайық»- деген ойынды ересек топтарда тәрбиеші балаларды зат туралы айта білуге үйрету, олардың жүйелі сөйлеу қабілетін дамыту міндетін алға қояды. Ойын міндеті-қалпақтың астында не бар екнін білу.Дидактикалық ойындар айналамен танысу сабағында, әдебиет, сабақтарында жиі қолданады.

1. Дидактикалық ойын барысында есту, көру, сезіну, қабылдау сияқты үрдістері дамып, балалар музыкалық ойыншықтар мен әр түрлі саздық аспаптардың дыбыс шығару ерекшелігін ажыратуға, заттарды пішініне, түсіне, көлеміне қарай іріктеуге, әр түрлі қимылдарды орындауға үйренеді. Ауызша ойналатын дидактикалық ойындарда сұрақ, өтініш, келісімді білдіретін дауыс ырғақтарына еліктеу қабілеттері жетіледі. Ертегі немесе әңгіменің мазмұны бойынша бөлек-бөлек суреттерді пайдаланғанда оларды белгілі бір тәртіппен жинау үшін байқағыштық пен тапқырлық көрсетеді.
2. Сюжетті- рөлдік ойын.

Рөлдік ойындар мектепке дейінгі балалармен өмірінде елеулі орын алады. Бұл  ойындар ұзақ та , қысқа да болу мүмкін. Сюжетті- рөлді ойындар бейнелеу құралы роль мен ойын әрекеті болып табылады. Өзінің сипаты жағынан бұлар көбінесе еліктену, шындық ты көрсету болып табылады.Мысалы «Дүкен» ойынын ойнағанда балалар сатушы мен сатып алушы әрекеттеріне еліктейді, ал «Мектеп» болып ойнағанда мұғаліммен оқытушының әрекетіне еліктейді. «Отбасы» ойындары арқылы айналадағы өмірді бақылауға, күнделікті өз өмірлерінен алған  білімдерін ойын сюжетіне пайдалануға төселдендіруге болады.

1. Сюжетті- рөлдік ойындар:
2. Қойылымдық ойындарда рольдер, ойын әрекеттері қандай шығарманың, ертегінің т.б. Сюжеті мен мазмұны шарттас болады. Ол сюжетті-рөльді ойынға ұқсас. Барлық балалар ертегіні жақсы көреді, ертек айтып берсең бар ынтасымен тындайды. Ертегі балалардың ой- қиялын, сөздік қорын дамытады.
3. Бала алған рөлдеріне сай кейіпкердің киімін киіп, қимылын, дауыс ырғағын мәнерлі жеткізуге тырысады, көркемдік сабақтардан (ән-саз, бейнелеу өнері сабақтары) алған білімдерін пайдаланады, қуыршақты ұйықтату үшін бесік жырын айтып әлдилейді, бейнелеу өнері сабақтарында жасаған ыдыс, үй жиһаздарын, қағаздан құрастырған заттарды ойын құралы ретінде пайдаланады.
4.          Қимылды ойын.

Қимыл-қозғалыс ойынында балалар санамақтар, өлеңдер, тақпақтар қолданады. Бұндай ойындарда балалардың ептілігі, қимылдың әдемілігі дамып қалыптасады, кеңістікті, уақытты бағдарлауға үйренеді, батылдық, тапқырлық, қайраттылық, достық, жолдастық көмек, тәртіптілік, ойын ережесіне бағына білу сияқты адамгершілік сапалар тәрбиеленеді.

1. Бала өмір құбылыстарына, адамдарға, жануарларға деген ынтасын, қоғамдық мәні бар іс-әрекетке деген құштарлығын ойын арқылы қанағаттандыратындықтан, ойынның қай түрі болсын балалардың адамгершілік тәрбиесінің дамуында маңызды рөл атқарады.    Баланың өмірге қадам басардағы алғашқы қимыл-әрекеті – ойын, сондықтан да оның мәні ерекше.
2.                  Ұлттық мұраның бай қазынасының бірі – халықтың ұлттық ойындары көп салалы, көп қырлы құбылыс, ол тек ойындық сала емес, мәні жағынан да балабақша тәрбиеленушілерінің рухани өресі кең өсіп – жетілуіне, эстетикалық мәдениетін қалыптастыруға тәрбиелейтін негізгі құралдардың бірі. Ұлы педагог В.Сухомлинский «Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, шығармашылықсыз, қиялсыз толық мәніндегі ақыл-ой тәрбиесі болмайды» дейді, демек, шәкірттің ақыл-ойы, парасаты ұлттық салт-сананы сіңіру арқылы байи түспек Фольклортанушы ғалым Ә.Диваев «Қазақ балаларының ойындары» деген еңбегінде адамның жас ерекшелігін үш топқа бөледі: «...өмірге келгеннен бастап жеті жасқа дейінгі бала, жеті жастан он бес жасқа дейінгі балалар, он бес пен жиырма жас аралығындағы жастар...». Осының негізінде қазақтың ұлттық ойындарын үш топқа бөліп қарастырып, бірінші топқа, сол жастағыларға лайықты: «санамақ, тәй-тәй, айгөлек, соқыр теке, қуырмаш, алақан соқпақ, ақ серек-көк серек» т.б. ойындарын, ал одан кейінгі топқа: «тақия тастамақ, тартыс, сиқырлы қоржын, бәйге, көкпар, асық, хан талапай, теңге алу, қыз қуу, орамал тастамақ, ақсүйек, күрес» т.б. ойындарын жатқызуға болады. Мұндай ойындар баланы тез ойлауға, тапқырлыққа баулып, жаңа тақырыптарды жылдам меңгеруге ықпал етеді, сөз тіркесіне, ұйқастыруға дағдыландырады.
3. Ұлттық ойын. «Ұлттық қазақ ойындары: «Қыз қуу», «Орамал тастау, «Асықтар», «Бәйге» ойындары. Ұлттық ойынның бірі – «Ұшты-ұшты». Бұл ойынға ересек балалар мен кішкентай балалар да қатысса қызықтырақ болады. Ойын ережесі : Бір бала ортаға шығып жиналғандарды дөңгелете, өзіне қаратып бір қатарға отырады. Содан кейін ойынның ойналу тәртібін түсіндіреді. Сөйтіп ойынды бастайды. Ойын жүргізуші «Ұшты-ұшты бөдене ұшты» деп қолын көтереді. Сол кезде ойнаушылар тыңдап отырады да ұшатын затқа олар да қолдарын көтереді. Ұшпайтын затты ұшты қолын көтерсе, ойын жүргізушімен бірге қолдарын көтерген ойыншылар жазасын тартады. Ал ұшатын затты айтқанда, қолдарын көтермей қойса онда да жаза тартады. Сондықтан ойын жүргізушінің әр айтқан сөзіне өте сақ болу, қырағы болу керек.Ойын жүргізуші ұшатын зат пен ұшпайтын затты ұйқастырып айтып ойыншыларды ылғи да жаңылдырып отыруға тырысады. Тіпті көпшілікке таныс емес құстардың атын айтып та, ұшатын жәндіктердің атын айтып та жаңылдыруға болады. Мысалы, ұшты-ұшты кекілік ұшты, ізінше кекілік ұшты, қарға ұшты – сырға ұшты, көбелек ұшты – ебелек ұшты, тауық ұшты, уық ұшты, қаршыға ұшты, қанжыға ұшты деп жалғаса береді. Алданған ойыншылардың жазасы өлең айтып би билеп, мақал-мәтел, жаңылтпаш, тақпақ айтады. Алданушылар көбейген сайын ойын қыза түседі, ендеше ойын жүргізуші мен ойнаушылардың арасындағы бірін-бірі аңдаушылық та күшейе түседі.    Бала ойындарының мазмұны байып, түрі өзгеріп отырады.
4. Ойын — кез келген әрекет сияқты бей-берекет пайда болмайды — ересектер тарапынан қалыптастырылады. Балалар ойнай алу үшін олардың саналарында эпизод-әрекеттердің жиынтығы тұрақталу тиіс. Балалар қандай әрекеттерді орындау керек екенін білулері қажет және меңгерген білімдерінен тек осындай лайық сәттерді таңдай біліп, оларды қиялдан құрылған жаңа сәттер ойлап таба білулері тиіс. Сондықтан тәрбиешінің бала ойынын ұйымдастыру технологиясын меңгеру мәселесі айрықша өзекті болып отыр. Әзірленген ойын түрлеріне сүйене отырып, тәрбиеші балаларға алдағы уақытта бақылаған оқиғалардың эпизодтарын, қатысушылардың әрекеттерін, әр бір нақты қатысқан адамдарды, әр бір әрекет етушінің міндеттерін, олардың қарым-қатынастарының мазмұнын еске түсіруге көмектеседі. Модельдеу процесінде тәрбиешінің міндетіне баланың барлық мүмкіндіктерін барынша өзектеуді қамтамасыз ететін ойынды басқаруды ұйымдастыру кіреді. Осылайша ойынның нәтижелі де қарқынды жоспарлауы, ойнау дағдыларының біртіндеп қиындатуы жүзеге асады. Ұсынылып отырған модельдер қазіргі заманның барлық салаларын қамтып, құрамына әр түрлі тақырыптар кіреді: тұрмыстық, өндірістік және қоғамдық.  Балабақшадағы тәрбиелеу-оқыту жұмысында балалардың тілін дамыту, сөздік қорларын дамыту, ауызша сөйлеуге үйрете отырып, үйренген сөздерін күнделікті өмірде еркін қолдану, әрі оны күнделікті іс-әрекет кезіндегі тілдік қарым-қатынаста қолдана білуге жаттықтыру ісіне ерекше мән берілген.  Мектеп жасына дейінгі кезеңдегі балалармен сөздік жұмысын жүргізу ісі- тіл дамытудың негізгі бір міндеттері болып есептелінеді. Біз балалармен сөздік жұмысын жүргізе отырып, оларды айналасындағы заттармен таныстырып, атын атай білуге, қасиеті мен сапасын, түр-түсі және пішінін ажырата білуге, өмірдегі, қоршаған ортадағы түрлі құбылыстар жайындағы ұғым, түсініктерін дамыта отырып, белсенді түрде тілдік қарым-қатынас жасай білуге үйретеміз
5. Ойын – баланың шын тіршілігі. Ойын арқылы бала айналасындағы нәрседен өзіне қызықтысына ықыласы ауып, таңдап алады. Тәрбиеші бақылау, заттарды қарау, сурет қарау, жұмбақ шешу және құрастыру, саяхат, ойын-сабақтарын ұйымдастыру барысында балалардың сөздік қорларын дамытады. Заттармен ойналатын ойын ойыншықтарды, табиғи заттарды қолдану арқылы өтіледі. Мысалы: «Дәл осындайды тауып ал», «Салыстыр да, атын ата», «Қай ағаштың жапырағы», «Бірдей ойыншықты тап», «Қайсысы көп, қайсысы аз», т.б. Үстел үсті ойынын ұйымдастыруда домино, лото, суреттер қолданылады. Мысалы: «Суретті құрастыр», «Қандай затқа ұқсайды?», «Қай сурет тығылды?», «Бір сөзбен ата», «Кім байқағыш», «Қиылған суреттер», «Ұқсасын тап», «4-ші не артық?», «Есіңде сақта». Ал сөздік ойын арқылы сөзді орынды қолдана білуге, дұрыс жауап айтуға, сөз мағынасын түсінуге, орынды сөйлеуге үйренеді. Мысалы: «Сөз ойла», «Сөз құра», «Жұмбақ ойла», «Жақсы-жаман», «Жалғастыр», «Үш сөз ата». Сонымен қатар балалардың сөздік қорларын дамыту жұмысына ойындарды қолданумен қатар, «Пішіндер көрмесі», «Өрнекті есіңде сақта», «Қиын жолдар», «Суретті жалғастыр», «Биші адамдар», «Көңілді таяқшалар» тәрізді жаттығу тапсырмаларды да пайдаланып отыру өз нәтижесін береді.
6. Саусақ ойынын ойнай отырып, балалар қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстарды, жан-жануарларды, құстарды және ағаштарды бейнелей алады. Саусақтарының қозғалыс- қимылына қарап бала қуанады, шаттанады, сөзді айтуға тырысады және өлеңдегі үйренген сөз шумақтарын қайталап айта отырып, есінде сақтайтын болады. Сонымен қатар балалар екі қолын қимылдата отырып, оң, сол, жоғары, төмен т.б. түсініктерді бағдарлай алуды үйренеді. Саусақ ойынын балабақшада және үй жағдайында әсерлі, көңілді түрде ұйымдастыруға болады. Алдымен балаларға саусақ ойыны түсіндіріледі, әр қимылы көрсетіледі. Мысалы: «Саусақтар сәлемдеседі» ойынын алайық. Мұнда бас бармақ ұшы әр саусақтың ұшымен кезекпен түйіседі. «Адамдар келеді». Оң қолдың сұқ саусағы мен ортаңғы саусақтарын жүгірген тәрізді етіп қимылдатады. Сонымен бірге халық арасында кеңінен тарап жүрген«қуырмаш» ойыны да саусақтардың нәзік қимылын жетілдіруге бағытталған. Балалар осындай саусақ ойынын ойнай отырып, өлең шумағын қызыға айтады. Мысалы, «Моншақ». Қызыл-сары көк моншақ. Мен жасаймын көп моншақ. Мұнда қатар екі қолдың бас бармағымен сұқ саусақтарының ұшын түйістіре отырып, моншақ тәрізді бейнелейді, әрі оларды тізбектеп жасау балалар үшін өте қызықты әрекет, әрі қол бұлшық етін дамытуға үлкен көмегін тигізеді.

 Міне, сондықтан да оқу-тәрбие үрдісінде әр түрлі ойындар арқылы баланы жан-жақты дамыту ісіне ерекше көңіл бөлеміз және бұл біздің ең негізгі  мәселеміз. Сонымен, баланың сөздік қорын дамытумен қатар, тілін дамыту да ойын арқылы жүзеге асады. Оны төмендегі ойын түрінен көруге болады. Бала саусағын ойната отырып, тілін дамыту Саусақ ойыны- бұл ұрпақтан ұрпаққа жалғасын тауып келе жатқан, әрі үлкен мәні бар мәдени шығармашылық. Саусақ ойыны-саусақтардың көмегімен қандай да болмасын ертегіні немесе өлең-тақпақ шумағын сахналау болып табылады. Саусақ ойыны арқылы баланың сөйлеуге деген талпынысы, қабілеті дамып, ынтасы артады және шығармашылық әрекетіне жол ашады.

Семинар «Мектеп жасына дейінгі балалар құзіреттілігінің жүйелі жолын қалыптастыру»

2 слайд               «Бар жақсылық балаларға» ұраны барлық ата-ана үшін қағидаға айналуы қажет.

                                                                  Н.Ә. Назарбаев

3 слайд.     Қасында жүрін оның болашағын ойлайтын

әр адамның арманы - дені сау, әдемі баланы көру,

О.В. Дуда

4 слайд.Балалардың физикалық дамуы- бұл ғимараттың негізі, ірге тасы сияқты. Ірге тас неғұрлым берік болса, салатын үйімізде берік болмақ. Сол себепті балаларымыздың физикалық дамуының арқасында олар дамуында үлкен жетістіктерге, оқуға, білімге деген қызығушылықтары артады.

Дені сау балаларды тәрбиелеу бұл бүгінгі күнде жолға қойылған ең маңызды мәселелердің бірі. Себебі дені сау ұрпақ еліміздің келешегі, болашағы десек болады.

5 слайд. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. На­зарбаевтың халыққа жолдаған (Барлық қазақстандық­тардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы » атты қазақстан - 2030 даму Стратегиясын жүзе­ге асыру барысында қазақстан Республикасы Үкіме­тінің № 1678 бұйрығымен 1997 жылдың 3 желтоқсанын­да салауатты өмір салтын қалыптастыру қызметі құрылды. Сол уақыттан бері салауатты өмір салтын қалыптас­тыру мәселесі бойынша аурудың алдын алу мен халық­тың денсаулығын нығайтуда айтарлықтай жетістіктер­ге қол жеткіздік. Әрі Денсаулық сақтау министрлігінің қолдауымен салауатты өмір салтын қалыптастыру қыз­меті төмендегідей мәселелердің шешімін тапты:

· салауатты өмір салтын (СӨС) қалыптастыру қыз­метінің құрылымымен байланыстары жасалып, мате­риалдық-техникалық ресурстары қамтамасыз етілді;

· құқықтық-нормативтік базасы жасалды;

· гигиеналық тәрбие процесіне жаңа технологиялар енгізілді;

 денсаулықты сақтау мен білім беруді ұйымдастыру үшін СӨС қалыптастыратын мамандар даярлау қолға алынуда;

• СӨС-ын қалыптастырудың ұлттық саясаты анық­талды, оның тұжырымдамалық негізі ретінде «Салауат­ты өмір салты» атты кешенді бағдарлама жасалған. «Біз ауа райының әр күнімен доспыз» 3 дәрежелі диплом.

6 слайд. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Жалпыға Міндетті Білім беру стандарты

Ерте және мектеп жасына дейінгі балалармен жұмыс істейтін педагогтарға қойылатын жалпы талаптар:

«Денсаулық» білім беру саласы бойынша:

• Салауатты өмір салтының маңызын түсінеді және оны балаларға үйретеді;
• Баланың дене дамуындағы проблеманы анықтап, оның әрі қарай даму перспективасын жобалай біледі;
• Баланың жыл бойы дене дамуының оң динамикалық нәтиелеріне қол жеткізеді;
• Бала денесін дамыту мен сауықтыру бойынша өзінің іс- әрекетін отбасымен ынтымақтастық негізінде құрады.

7 слайд. Әр топтағы балалардың жас ерекшелігіне қарай бағдарламада дене тәрбиесі өз алдына мынадай мақсаттар қояды.

«Алғашқы қадам» бағдарламасында: «Бала денсаулығын нығайту, оның ағза қызметі мен жүйесін дамыту. Дене шынықтыру жаттығуларына саналы түрде түсініп, меңгеруін қалыптастыру және қимыл-қозғалыс дағдыларын дамыту».

«Зерек бала» бағдарламасы: «дене бітімі жақсы қалыптасқан,денсаулығын сақтауға және шынықтыруға қабілетті мектепке дейінгі кіші жастағы бала тұлғасын қалыптастыру. баланың дене күшінің сапасы мен қозғалыс белсенділігін арттыру. Денсаулық сақтау құзіреттілігін меңгерген, өз денсаулығын жете түсініп қарайтын және салауатты өмір салтын сақтайтын тұлғаны қалыптастыру».

«Біз мектепке барамыз» бағдарламасы: «денсаулық сақтау құзіреттілігін қалыптастыру. Өз денсаулығына саналы көзқарасын тәрбиелеу, денсаулықтың адамға табиғаттың берген басты құндылығы екенін түсіну, қозғалыс белсенділігін дамыту және физиологиялық қасиетін қалыптастыру».

Сонымен қатар біздің балабақшада балаларды жүзу оқу іс- әрекеттері, жазғы мезгілдегі сауықтыру, таңғы жаттығу, ояну жаттығулары арқылыда жүзеге асады.

8 слайд. Дене тәрбиесі - адамныц дене мүшелеріп шынықтырып, бала психикасыпың дамуына әсер ететін, адам ағзасыныц барлық жағынан жетілуіне, қимыл әрекеті мен дағдысыньщ, білімінің қалыптасуын қамтамасыз етуге бағытталған көп қырлы педагогикалық процесс. Дененің  дамуы - тәрбиеніц және бізді қоршаған ішкі, сыртқы ортаның әсерінен ағза­ның биологиялық функцияларыныц және адам денесін­дегі бұлшық ет тарамдары мен турлерініц өзгеруі мен өсуі. Дене жетілуі - еңбекке қабілеттілігі, дене дамуы­ның ец жоғарғы дәрежесіне жетуі. Ағзаның өсуі (сан­дық өзгеріс) оның құрылысы мен функциясыныц (сапа­лық өзгеріс) өзгеруімен байланысты. Ағзада сандық және сапалық өзгерістердіц жинақталуы жас шамасы­на қарай дамудьщ бір баспалдағынан екінші баспалда­ғына ауысуы болып табылады. 

9 слайд. Дене тәрбиесінің мақсаты - балалардыц денсаулығын нығайту, денесініц дұрыс дамуын қамтамасыз ету, қолайлы жағдай жасау.

Міндеттері:

1. Баланың денсаулығын сақтау және нығайту.

2. Мәдени-гигиеналық дағдылар мен әдеттерді қалыптастыру.

3. Бала денесін шынықтыру.

4. Балалардыц жүру, жүгіру, секіру, өрмелеу, лақты­ру сияқты негізгі қимыл әрекеттерін дамыту.

10 слайд. Басқа тәрбие салалары сияқты балабақшада дене тәрбиесін ұйымдастыру барысына да балабақша меңге­рушісі, әдіскер жауапты. Ол балалар өмірінің күн тәртібін жа­сауға, оның орындалуын бақылауға, тәрбиешілердің жұмыстарын тексеруге тиіс. Балалармен жұмысты тіке­лей тәрбиеші жүргізеді және олардың өміріне, денсау­лығына, дамуына дербес жауап береді. Меңгеруші, әдіскер және тәрбиеші балалармен жұмысты медбикемен тығыз бірлікте жүргізеді. Тәрбиеші үнемі балалар арасында болып, оларды бақылайды, іс-әрекет барысына басшы­лық жасайды, байқағандары жайында дәрігермен кеңе­се отырып, сауықтыру шараларын жасайды. Дене тәрбиесінің нұсқаушысыда тығыз байланыста болады.

11 слайд. Дене тәрбиесіне қажетті жағдайлар: балалардьщ күтімі мен өсуіне қолайлы мәдени-гигиеналық жағдай жасау, дұрыс жасалған күн тәртібі, тамақтандыру, де­неніц тазалығы, баланыц жасына және ауа райына жылы-жайлы киінуі, гимнастика жөне қимылды ойын­дар ойнатуяұйқысын ұйымдастыру, серуенге шығару, күнді, ауаны, суды тиімді пайдалану. Шынықтыру құралдары: ауа, су, күн. Күнделікті өмірде тәрбиеші  бұларды сауықтыратын процедура түрінде, ауа және кун ваннасын, шомылу, сулы шүберекпен ысқылану, үстіне суық су қүйыну түрінде пайдаланады.

12 слайд. Олар келі­се отырып күн тәртібін түзеді. Күн тәртібі дегеніміз ­баланың күнделікті қайталанып отыратын іс-әрекеті­нің, тынығатын кезеңдерінің нақты, белгілі бір жүйе­мен ауысып келуін көздейтін, тимділігі ғылыми не­гізделген, үйреншікті өмір тәртібі. Бұл баланың дұрыс өсуіне жағдай жасау үшін жас шамасына, психикалық­, физиологиялық ерекшеліктеріне, денсаулығына, ата­- аналардың жұмыс істеу уақытына байланысты құрыла­ды. Мектеп жасына дейінгі балалардың күн тәртібін ұйымдастыруда үлкендердің рөлі ерекше. Балалар күн тәртібін үлкендердің басшылығымен орындайды. Оны ұйымдастыратын тәрбиеші. Ол алғашқы күннен бастап жүйелі түрде балаларды күн тәртібін орындауға үйре­теді, қадағалайды, әр баланың өзі орындайтындай дең­гейге жеткізеді.

13 слайд. Сондықтан біздің балабақшада дені сау балаларды тәрбиелеу мәселесі маңызды орын алады. Биылғы 2012-2013 оқу жылында жылдық жоспардағы маңызды мәселелердің бірі осы денсаулық білім беру саласы. Биылғы жылы алға қойған мақсаттарымыз:

Мектепке дейінгі жастағы балаларды түрлі қызметтер арқылы дене сауықтыру жұмыстарын белсендендіру. (денсаулық, қатынас, таным, шығармашылық, әлеуметтік білім беру салалары бойынша)

Дәстүрлі және инновациялық технологияларды енгізе отырып отбасымен салауатты өмір салтын ата-аналар клубтары арқылы насихаттау.

14 слайд. Осы орайда біздің балабақшада ұйымдастырылған ата-аналар клубтары, «Ұландар» жас спортшылар үйірмелері,  ата- аналармен бірлескен оқу іс-әрекеттері, тақырыптық күндер арқылы біз ата-аналарды тартамыз.

15 слайд. Балалар тәрбиесіндегі дене тәрбиесі негіздері туралы ата- аналардың педагогикалық құзыреттілігін арттыру мақсатында жоғарыда айтылғандай қараша айында өткен

16 слайд.  «Дені сау ұрпақ- еліміздің болашағы» денсаулық күні шарасында ата-аналар арасында «Толағай» отбасылық сайысы, «Күш бірлікте» атты жарыстар өткізілді.

17 слайд. Осындай қызықты әрі пайдалы игі шаралардың арқасында ата-анлар мен балабақша ортасында тығыз байланыс пайда болып, олардың дені сау ұрпақты тәрбиелеуге ат салысуға белсенділіктері артады. Отбасы - балалардың спортқа, салауатты өмір салтына деген көзқарастарына көп ықпал тигзеді. Салауатты өмірге тәрбиелеуді  үйірме, басқада түрлі шаралар арқылы ғана емес , ол оқу іс- әрекетіндеде жүзеге асады.

18 слайд. Соңы

3 бөлім

Кеңестер

Балабақшада үстелді жабдықтау

Балабақшада балалардың өздерін жақсы күйде сезінудің бірден бір маңызды бөлшегі ол тамақтану деп айтуға болады. Тәрбиешілер балаларды үстелге отыруға үйретеді. Тамақтанудың дұрыс ұйымдастырылуының маңызды бөлшегі үстелді дұрыс әрі әдемі жабдықтау. Балалар тамақтанатын үстел дұрыс жабдықталуы балалардың тамақтану кезіндегі тәбеттеріне және мәдениттіліктерінің қалыптасуына ықпал етеді. Үстелді жабдықтауда тәрбиеші мен тәрбиешінің көмекшісне, топтағы  кезекші балалар белсене көмектеседі. Балалар тамақтанған кезде кір ыдысты үстелдің шетіне қоюды дағдыландыру. Бұл кір ыдысты  тәрбиешінің көмекшісі алып отырады. Балабақшадағы балаларды тамақтану кезінде асхана құралдарын дұрыс пайдалануға үйрететін әрине тәрбиеші. Айта кететін болсақ шанышқыны естияр топтары оқу жылының екінші жартысынан бастап пайдалана бастайды. Ал пышақты ересек топтарынан бастап қолданады. Балаларды сонымен қатар шай қасықты қолдануғада үйрету керек. Оны қай кезде қолданамыз десек? Мысалы  шай қасық компот, ірімшік сияқты  және тағы басқа  тағамдарды жеу кезінде өте қажет.

Балаларды үстелді жабдықтауға үйрету үшін тәрбиешілер мен тәрбиешінің көмекшісі жағынан бірдей талап қойылып , қадғаланып отырған жағдайда ғана үлкен көрсеткіштерге жетеді және осы қызмет түрлерін зор ықыласпен атқарады.

Түскі тамақ кезінде екінші тағамды алдан ала салып қоюға болмайды себебі суып қалған тағамның пайдасы аз. Егер тәрбиешінің көмекшісі тамақтану кезінде балаларды қадағалап отырса онда ол әр балаға екінші тағамды беруге үлгереді. Көп балалар кеспедегі сарымсақ, пияз, сәбіз, ет, картоп сияқты тағамдарды теріп алып тастап отыратын жағдайлар көптеп кездеседі. Балаларды бұндай жаман  әдеттен арылту үшін үлкен жұмыстар жүргізу қажет. Біз балаларға қашанда аспаз бізге тек қана жеуге жарамды тағамдарды беретінін  айту, олардың адам ағзасына пайдалы екендігін ескертіп отыру керек. Сонымен қатар балаларды сұйық тағам ішкенде қоюын бірге жеуге үйрету. Кей кезде сұйық тамақтың ішінде жүрген тағамдарды (пияз, май) жемей-ақ қояйыншы деп рұқсат сұраса оны тарелкасының шетіне қойу керектігін айту. Нанды үстелдің ортасына  кішкене етіп 20-25 грамм  кесіп қоямыз.  

Нан салғышта қашанда нанның саны бала санынан көпболу керек. Бала қанша жегісі келсе сонша жейді. Сонымен қатар балаларды екі қолдарын үстелдің үстінде ұстау керектігін үнемі айтып отыру. Біз балаларды қасықтың жанымен тағамды толтырмай, жалмай алып жеуге үйретеміз. Ыстық  тағамдарды үрлемей жеуге оның қасында отырған балаларға қауіпті екендігін, күйіп қалу мүмкіндігінң бар екенін айту. Кіші топтағы балаларға  котлет,  қуырылған жұмыртқа т.б тағамдарды бөліп береміз, ал ересек балалар өздері шанышқынының бүйір қабырғасына қойып  бөліп жейді.  Сонымен бірге балаларға етті, котлетті гарнирмен бірге жеуге үйрету.  Бесінгі тамақ кезінде көбіне қолдан піскен тәтті тоқаш т.б тағамдар беріледі. Осы берілген тоқаштарды жалпы ортақ тарелкаға қойып , балаларды таңдамай өзіне жақын орналасқанын алып жеуге үйретеміз.  Сонымен қатар балаларды сүт, кофе, шай немесе басқада сусындарды тоқаштармен, бәліштермен ішуге дағдыландыру. Ас көктермен көмкерілге кеспені ішу сондай тәбет ашады. Сондықтан топта ас көк, пияз, сарымсақ, ақжелкенді өсіру қажет. Тамақтану кезінде  тәрбиеші мен тәрбиешінің көмекшісі өзара сөйлескенде тек тамақтану туралы әңгімелесу қажет. Басқа бөтен әңгімеге сөйлесуге болмайды. Сонымен қатар балаларға «тез же» деп асықтыруға болмайды.

Үстел басында өзіңді ұстау ережелері

• Үстелге жатпай, қисаймай отыру.
• Аяқты бірінің үстіне бірін қоймау.
• Аяғыңды қозғалтпай, сөйлемей отыру.
• Қозғала берме, досың кедергі жасамау.
• Төкпей-шашпай іш.
• Нанды тәрелкенің үстінен ұстап тұрып тісте.
• Нанды үлкен тістемей аздап тістеп же, ақырын асықпа, тамақты тамсанбай же.
• Пышақ, шанышқы, қасықты дұрыс ұста.
• Тамақтанғаннан кейін қасық, шанышқы, пышақты тарелканың ішіне сал.
• Үстелден тұрарда орындықты жылжыт және рақмет айтуды ұмытпа
• Ас ішкеннен кейін аузыңды шай.

Сурет салу, жапсыру және мүсіндеу техникасының дағдылары мен біліктіліктері

1. сурет салу техникасы:

Қарындаш, түрлі – түсті бояулар, фломастер, қылқалам, салфетка, су құятын ыдыс.

2. мүсіндеу техникасы:

Ермексаз, сазбалшық, тақтайша, салфетка, ермексазды кесетін құрал.

3. жапсыру техникасы:

Кағаз, желім, қылқалам, қайшы, 2 салфетка, тақтайша, қорапша.

4. қию техникасы:

Қағаз, қайшы.

Ортаңғы топтан бастап қайшы беріледі.

Қайшымен тура қию. 

Заттың бейнелеу кезіндегі біліктіліктері мен дағдылары

1. заттың пішіні (дөңгелек, сопақ, цилиндрлік – таяқшалар мүсіндейді)

2.заттың көлемі (кішкентай - үлкен)

3.заттың құрамы– екінші сәбилер тобынан бастап жалпы бейненің негізгі бөлшектерін ажырата білу керек – мысалы жоғары-төмен, үлкен-кішкентай,

4. заттың түсі

5. затты кеңістікте орналастыру

Сабақ түрлері

• Заттық
• Сюжеттік
• Декоративтік

Жоспарды бағдарламаға сәйкес құрастыру.

1. еркін тақырып бойынша сурет салу  – айына бір рет, барлық оқу әрекеттері бойынша.

2. декоративтік сурет салу –  ортаңғы топтан бастап айына екі рет.

3. пәнаралық байланыс.

4. тәрбиелік мақсат.

«Қазіргі мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мен оқытудың инновациялық бағыттарын енгізу жолдары»

Еңселі егеменді еліміздің сапалы да, білімді болашағын калыптастыру әр азаматтың міндеті. Елімtіздің болашағы - жас ұрпақты тәрбиелеу және оны оқыту бірінші ата- ана тәрбиесі болса, екінші білім беру мекемелері болмақ. Жаңа білімнің тізгінін ұстайтын epкін елдің ертеңгі щығармашыл кемеңгерлерін тәрбиелеу бесіктен, баланың нәрестелік шағынан басталып, ұдайы үздіксіз даму барысында ғана калыптасатыны белгілі.

Бүгінгі қоғам мүддесіне лайыкты, жан-жақты жетілген, бойында имандылык сана-сезім қалыптасқан, парасатты, мәдениетті, дені сау азамат өсіру - отбасының, балабақшаның, жалпы халықтың қасиетті борышы екені баршамызға мәлім.

Елбасының "Жаңа әлемдегі жаңа қазақстан" атты жолдауында: "Біз бүкіл еліміз бойынша әлемдік стандарттар денгейінде сапалы білім беру қызметін көрсетуге қол жеткізуіміз керек" - деп атап өткендігі бәрімізге мәлім. Сондықтан, бүгін білім беру жүйесінің қай саласында болмасын еліміздің өсіп өркендеуіне орай, заман талабына сай мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеу мен білім беру ошақтарында келешекте рухани­ адамгершілік касиеттерін калыптастыратын, коғамдық өмірге икемделген, білім сырларын бойына мұкият сіңірген, қоғам, мемлекет және отбасы алдындағы кезек күттірмес міндет.

Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев өз жолдауында "Бізге қоғам кажеттіліктеріне сай келетін осы заманғы білім беру жүйесі қажет" - деп көрсете отырып, әлемдік білім кеңістігіне енуде ғылым мен білім, әр технологиялар аркылы оқу үрдісін шығармашылыкпен ұйымдастыруға, жаңашылдықка ұмтылуға еркіндік беріп, ұстаздар кауымының белсенділігін арттыруды міндеттеп отыр. Білім, дағды, іскерліктің қалыптасуының бастамасы ­балабақша. Алғашкы жазу дағдыларын, сөйлеу тілін калыптас­тыруда мемлекеттік мәртебе алған өз ана тілімізді үйрету ­балабақша тәрбиешілері мен ұстаздарына балаларды қалып­тастырудағы негізгі бағыттарының бірі. Өз бастарынан өткен оқиғаны ортаға салып ой бөлісуді ұсынып, олардың оқи отырып, ақпарат жинауына, қоршаған ортаны тани білуіне, жақсы әңгімелерден қанағат алуын беру қажет. Осыдан олардың өсуінің табиғи бағытында жұмыс істеу, мектеп қабырғасында тілді үйрету онай болады, балаларды қызыктырады, оқуға талпындырады.

Қазіргі заман талабына сай мектеп жасына дейінгі балалардың ойлау қабілетін жан-жақты дамыту мен ауызша, жазбаша шығармашылық жаңашылдыкқа ұмтылу, ізденіс дағдыларын қалыптастыру жолдарын ұсыну-әрбір педагогтың міндеті. Балалардың оқуға деген қызығушылығы өткізілген әрбір тақырып қызықты болғанда ғана артпақ. Әрбір сабакты талдау, жинақтау, түйінін ашу баланың "өзім жасасам - ұмытпаймын, өзім оқысам - түсінем" - деген дәрежеге жеткізу педагог міндеті болмақ.

Балалармен қарым-қатынаста жетістікке жету жолдары:

 І. Оқып үйрену.

 2. Тәжірибе алмасу

3. Әдіс-тәсілдерді іс жүзінде қолдану

4. Әр үйренген нәрсені қай жерде, калай пайдалану керек

5. Ерік-жігерді талап ету

6. Үлгі алу

7. Көңілге ы қыл ас пен тоқу.

Бала мен тәрбиеші арасындағы жетістікке, жаңашыл­дыкқа ұмтылу жолдары:

1. Баланың тыңдау, есту қабілеттерін дамыта отырып, берілген сөздерді суреттеу арқылы шығармашылык жұмыс орындау;

2. Өз жан дүниеңе кара, өзімшіл, қырсык, кыңыр, мінезі қиын, жан-жағына зияны тиіп жүретін балаға көмек көрсету;

3. Әркімдікі өзінше дұрыс объек­тивті түсінік калыптастыру, берілген тапсырманы "көрі­ніс" арқылы жеткізе білу;

4. Баламен жақсы карым-катынас құруды қалау;

5. Ашылу, алға ұмтылу, жылжу, жас­қаншақтықты жою, ел алдына шығу, барын көрсете білу; -6. Қиындық қатып калмайды.

 Мектеп жасына дейінгі бала жаңалыкка жаны құмар, білмегенін білгісі келіп тұрады. "Шәкірт- шәкірт емес, ұстазын ол сүймесе, ұстаз-ұстаз емес, шәкірті үшін күймесе". - деп ағартушы Ы.Алтынсарин айтқандай, өз ісін жетік білетін, үнемі ізденісте жүретін, мәдениетті ұстаз ел болашағының тізгінін ұстайтын қазіргі жас бүлдіршіндері жол тапқанда ғана білім жетістіктеріне жететіні сөзсіз. Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі білім беру жүйесін жетілдіру стратегиясы мектеп жасына дейінгі балаларды жеке тұлға ретінде жан-жакты калыптастыру мәселелерінің ұлттык даму стратегиясымен үздіксіз байланысты екендігін және мемлекеттік саясаттың ажырамас бөлігі болып табылатындығын ескере отырып, басты кажеттілік ретінде қабылданған.

Мектепке дейінгі білім беру стандарты:

- мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдары мен мектепалды даярлық топтарында педагогикалык процесті ұйымдастыруда жанашыл тәсілдерді пайдалануды;

- білім беру мазмұнын,  оның деңгейі мен сапасын іріктеуге қойылатын талаптарды регламенттеуді;

- мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдары мен мектепалды даярлық топтарының қызметін, баланың денсаулығы мен онынфизикалықдамуын сактауға бағдарлауды;

- баланың дамуының әрбір жас кезенінде әлеуметтік ахуалды іске асыру үшін жағдайларды қамтамасыз етуді;

- баланың жас кезеңдері сабақтастығы негізінде бірыңғай білім беру кеңістігін сактауды;

- мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту ұйымдары және бастауыш мектеп арасында сабақтас байланысты реттеуді;

- отбасы әулетін және мектеп жасына дейінгі тұлғаның толыққанды дамуына мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының дамыту ортасының психологиялық­педагогикалык негізін пайдалануды;

- әлеуметтік мәдени міндеттерді шешу - мектеп жасына дейінгі балаларға білім берудің жаңа үлгісін калыптастыруда ме",епке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдары, отбасы, әлеуметтік ортаның бірігуін;

- мектепке дейіңгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының тәжірибесіне инклюзивті білім беруді енгізуді болжайды.

Қазакстан мемлекетінін ертеңгі болашағы бүгінгі ұрпак тәрбиесіне тікелей байланысты. Сондықтан да, казіргі кезде болып жаткан тарихи-әлеуметтік өзгерістер - жас ұрпақты н жан-жакты дамуына, тәрбиеленуіне жаңаша көзқараспен карауды кажет етеді.

Мектепке дейінгі білім беру мен оқытудың мемлекеттік стандартына балаларды және мектепалды даярлық топтарында тәрбиелеу мен окытудың психологиялық-­педагогикалық негізіне қойылатын талаптар жүйесі кіреді. Стандарт - педагогикалық процесті ұйымдастыру ережесін береді, оған катысушылардың рөлі мен орнын анықтайды, мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқыту жүйесінін отбасы және бірлестіктерімен карым-катынасын реттейді.

Мектепке дейінгі тәрбие деңгейінде жаңа "Тәй-тәй" технологиясын белсенді дамыту орталыктарын құрудың маңыздылығы зор. Тәуелсіз еліміздің келешек ұрпакты тәрбиелеу мәселесі - бүгінгі күннің өзекті такырыбы. Бұл мәселенін шешімін табуда үздіксіз білім беру жүйесі айтарлықтай дәрежеде қаралып, оны жетілдіру жолдары іздестірілуде. Бұл алға қойылып отырган негізгі талаптар­Казакстан білім беру жүйесінің бүкіл әлемдік білім беру кеңістігіне толық енуінің алғашкы даму стратегиясын жасау болып табылады.

"Баланың ақыл-ой дамуын, қабілетін, бейімін білмей оны тәрбиелеуге болмайды", - деп В.А.сухомлинский атап көрсеткендей, педагог өз білімін балалардың ерек­шелі",ерін. отбасының мәдени дәстүрін, құндылықтарын есепке ала отырып, әр баланың айрыкша қабілеттерін ашуға және дамытуға пайдаланған жағдайда ғана баланың даму деңгейі негізінде өзін-өзі дұрыс бағалауы н жетілдіруге көмектеседі.

Белсенділік орталығының мүмкіндіктерін, кажеттілігін ескере отырып педагог өз білімін балалардың ерекше­ліктерін, айрыкша кабілетін ашуға, дамытуға пайдаланады. Бүгінгі таңда қоғамдық талаптарға сай бүкіл әлемде жүргізіліп жатқан ізгілендіру үрдістері білім беру мекемелеріне койылатын жана міндеттерді аныктауда. Техникалык прогресс пен ғылыми акпарат көлемінің ұлғая түсуі, білім беру мазмұнын қайта құру және оқу-тәрбие орындарының іс әрекет қағидаларын қайта құру және оқу­тәрбие орындарының іс-әрекет қағидларын қайта қарау­мұның бәрі педагогтың кәсіби біліктілігі мен тұлғасына, бүкіл педагогикалық үрдістің тұлғалық бағдарлауына қойылатын талаптардың сөзсіз арта түсуіне ықпал етеді. Инновациялық - оқу және жаңа технологиялар білім мен тәрбие беру процесінде қоғам сұранысымен орын алуда.

Инновация жаңалык жеткізуші, жаңаланып жаткан жүйеге өзгеріс беретін құрал. Басқарудағы жаңалықтар мен кисынды құрылымдарды қамтиды. Өз даму айналымда инновация белгілі кезеңдерден өтеді. Атап, айтқанда: идеяның туындауы, максат белгілеу, жаңалық идеясын ойластыру және әрекет бабына келтіру, жаңалықты іске асыру, тарату және жайылу инновациялардың іске асу кезеңдері, жаңалыкты кабылдап, игеруші ұжымның даму кезеңдерімен тығыз байланысты. Бүгінгі таңда барлық пәндер бойынша оқу үрдісінде инновациялық білім беру технология­лардың мынадай түрлері кеңінен қолданылатыны анық­талады: Л.В.Занков, В.Давыдов, Д.Е.Элькониннің дамыта окыту, модульдік және блоктық-модульдік оқыту, П.М.Эрдиевтің дидактикалык бірліктерді ірілендіру, В.Ф.Шаталовтың оқу материалдарын тірек және сызба үлгілері аркылы табысты оқыту, В.В.Фирсовтың міндетті нәтижелер негізінде саралап окыту технологиясы, Ю.А.Марковтың жеке оқыту, интеграциялық ойын, тесті­лік, компьютерлік, проблемалық технологиялары және Т.б.

Инновациялық білім беру технологияларының көптүрлілігі педагогтың оларды дұрыс таңдап алуының өлшемдерін айқындауды талап етеді. Ғалым Н.Хмель мынадай өлшемдерді бөліп көрсетеді:

• ойдың тұжырымдамалық негізінің болуы;

• технологияны жасаушылардың тиянакты әдіснамалық ұстанымының болуы;

• наюы педагогикалық құбьmыска қатынастың жуйелілігі;

• педагогикалық үрдіс субъектілерінің орны мен өзара әрекетін аныктау;

• алынған нәтижелерге диагностика жасау мумкіндігі;

• технологияның кез-келген оқу-тәрбие мекемеле-

рінің жұмыс жағдайында қайта жаңғыртылуы.

Н. Нұрахметов инновацияны мынадай топтарға бөледі:

• білім мазмұнындағы инновация;

• оқу-тәрбие процесінің әдістемесі, технологиясы, түрі,

әдістері және құралдарындағы инновация;

• оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы инновация. Инноваииялық прогрестің кезеддері;

• инновация себептері;

• жаңалықты жобалау;

• жаңалықты жүзеге асыру.

Инновациялық прогресті күшейтетін бес фактор:

• оқытудың жаңа технологияларын жасауға

қабілеттілік, педагогикалық прогреске катысушылардың бір-бірімен өзара әрекеті және қарым-катынасы;

• инновациялық прогрестің жоспары, бағдарламасы;

• бағдарлама жоспар бойынша мектепке ғалымдардың кеңес беруі, керек жағдайда жетуге ықпал ететін жағдайларды көрсетіп, сәтсіздікті жоятын шараларды да белгілеу;

• әлеуметтік-экономикалық жағдай;

Инновациялық прогреске қатысушылар: бастама көтерушілер, көмектесушілер, қарсы тұрушылар.

Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білімді дамыту тұжырымдамасында "Мектепке дейінгі тәрбие- үздіксіз білім берудің алғашқы сатысы. Ол баланың жеке бас ерекшелігін ескере отырып дамытатын орталық", деп атап көрсеткендей тәрбие қызметін көрсетуде жаңа технологияларды ендіру шығармашылықты, жауапкершілікті, арнайы жағдайды талап етеді.

Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан халқының әл- ауқатын арттыру, мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» атты жолдауында баланың ерте жастан бастап дамуын қалыптастырушы, үздіксіз білім берудің алғашқы сатысы ретінде мектепке дейінгі білім беруге аса назар аударылған. Ерте жастан бастап даму сұрағының маңыздылығын ескере отырып, барлық уақытта, бүкіл әлемде, экономика жағдайына тәуелсіз, басқару формасына тәуелсіз елеміздің ең басты байлығы – кішкентай бүлдіршіндер.

Балабақша – тәрбие мен алғашқы сауат ашар бастаудың бірі. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту үздіксіз білім беру жүйесінің алғашқы деңгейі ретінде қазіргі өзгермелі әлемде табысты бейімделуге қалыпты бала тұлғасының қалыптасуы мен дамуы үшін жағдайлар жасады.

Осы орайда Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі білім беру жүйесін жаңғырту факторы ретінде стандарттар әзірлеу қажеттігі туындады.2008 жылы ҚР мемлекттік жалпыға міндетті білім беру стандарты «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту» стандарты енгізілді.

 Осы стандарт тәрбиелеу мен оқыту мазмұнына қойылатын  нормалармен талаптар жүйесін белгілейді, мектепке дейінгі   тәрбие мен оқыту ұйымдарындағы педагогтар мен тәрбиеленушілердің оқу жүктемесінің максималды көлемін, бір жастан бастап алты жасқа дейінгі балалардың даму деңгейіне және олардың балабақша, мектепалды даярлық топтары және отбасы жағдайында негізгі құзіретіліктерді игеруіне қойылатын талаптарды анықтайды.

Шағын-орталықтардың қызметінреттетін нормативтік құжаттар

• ҚР Білім министірлігінің 07.06.2006 жылғы № 372 бұйрығы;
• ҚР Білім министірлігінің 07.06.2006 жылғы № 372 бұйрығына қосымша;
• ҚР  2005-2010 білім беруді дамыту мемелекеттік бағдарламасы;
• № 1180 2004 жылғы 11 қарашадан ҚР Үкіметінің мектепке дейінгі шағын- орталықтардың  қызметін анықтайтын  қаулысы; 
• Шағын- орталықтардағы  қысқа мерзімдегі топтардың жұмысын  ұйымдастыру ережелері.

Мектепке дейінгі шағын- орталықтар, қысқа мерзімдегі топтар өз қызметін ұйымдастыруда негізге алады.

• ҚР білім беру заңы;
• Меткепке дейінгі шағын- орталықтарды, қысқ және толық  мерзімдегі топтарды ұйымдастыру туралы типтік ережелер;
• Мектепке дейінгі мекмелердің типтік ережелері, №1353 11.12.2004 жылғы ҚР Үкіметінің қаулысы;

Жаңа үлгідегі  мектепке дейінгі білім беру мекемесін құруда  заттық – дамытатын орта үлкен роль атқарады. Себебі  заттық – дамыту орталығы балалар тұлғасының мәдениетін, ойын және ойыншықтар арқылы білдіреді, көрсетеді. Ойыншық – білім, тәжірибе, салт – дәстүрді, ғасырлар бойы ұрпақтардың  тәсілқойлығын,  мұқтаждығын көрсететін  символ . Сондықтан ол «адамдық зат» болуы керек. Міне сондықтанда ойыншықтарда және ойыншық арқылы  жалпы мәдени адамдық құндылықтар көрсетіледі. Ойыншық арқылы бала өзін- өзі, өзінің мүмкіндіктерін, өзінің мәдени «Менін» танып біледі. Сонымен қатар мектеп жасына дейінгі балаларды тиімді дамытуда педагогтар мен педагогикалық ұжымдардың заттық ортаны құрудағы шығармашылық белсенділігін жандандыруы тиіс. Баланы жан- жақты дамыту мақсатында заттық - дамытатын ортаның орны ерекше. Өз тәрбиеленушілерін дамыту мен оқыту мақсатында дәстүрден тыс авторлық білімдік материалдарды және ойыншықтарды қолдануды бастамашылыққа алу.

Мектепке дейінгі тәрбие мен бүгінгі жаңа білім үлгісінің мақсаттары:

• Балалардың денсаулығын, өмір қауіпсіздігін нығайту, салауатты өмір салтына баулу;
• Баланың тұлға ретінде үйлесімді дамуы, өз мүдделерінің қанағаттандырылуы  және қабілеттерін дамыту негізінде  ұлттық, жалпы  адамдық құндылықтарды бойларына сіңіру;
• Баланың қоғамдық- әлеуметтік, табиғи ортада өмір сүре алатын әлуметтік- рухани тұлғаны қалыптастыру;
• Баланың дамуындағы ауытқунға  қажетті түзетулер жүргізу;
• Білім алу қажеттілктерін, коммуникативтік, танымдық, ойын және басқа белсенділіктерін ынталандыру;
• Білімқұмарлық, бастамалық, еркіндік қабілеттерін дамыту арқылы шығармашылық ойларын білдіруге дағдыландыру;
• Әр баланың амандығын қамтамасыз ету, олардың өзін- өзі жақсы сезінуін дамыту.
• Азаматты тәрбиелеу – білім берудің маңызды мақсаты. Ақпараттық қоғамның  қайшылық жағдайда дамуында  ата-аналарға, педагогтарға  баланың табиғатта және қоғамда тәрбиеленуінің позитивті модельдерін; өзіне, қоршаған ортаға және табиғатқа деген позитивті жауапты қатынасын; қауымдастықтардағы адамның өмірі туралы алғашқы білімдерін; белгілі тұлғалық қасиеттерін;  коммуникативтік құзырлығын; ақпаратпен жұмыс істеу дағдыларын алуында өз күштерін бағыттау қажет. Аумақтық мәдениет әлемдік мәдениеттің жалпы адамзаттық байлықтарын меңгерудегі, жеке тұлғаның қалыптасуындағы алғашқы қадамы болып табылады.  Оның өзінің мәдениеттік мұрасы, өзінің мәдениеттік құндылықтары бар. Қазақтың жерінде дарынды, талантты адамдар көп, әр аймақта өз қаһармандары бар. Өз өлкеңнің дәстүрін және мәдениетін мектепке дейінгі жаста зерттеп үйрену қажет. Бұл күрделі мәселе емес.

Баланың, педагогтың, ата-ананың

әлеуметтік-мәдениетттік құзырлықтары

Қаланың атауыменен, оның рәсімді рәміздерімен (елтаңба, ұран), қаланың маңызды нысандарымен, тарихымен және туған өлкеңнің дәстүрлерімен, аңыздарымен таныс. Ересектермен бірге Ерейментау қаласының тарихи маңыздылығы бар жерлерге бару, оларды құрметтеу. Қаланы көтерген және Ерейментау қаласының дамуына үлес қосқан адамдарды сыйлау, мақтан тұту. 

Өзіңнің шағын отаныңды мақтан ету. Ересектермен бірге туған қаланың, ауданының тарихы мен мәдениеті туралы, атақты адамдар ақпарат іздеуге қабілеттіжәне оны құрбыларына жеткізе білуі.Қала мұражайына, кітапханасына баруға,мәдениет мекемесінің мамандарымен қарым-қатынас жасауға қызығушылық білдіреді. Бұл мекемелердің азаматтар үшін тарихи және мәдени маңыздылығын түсінеді.

Қазіргі заманға сай оқиғаларға қызығушылық білдіреді. Туған қала және оның тарихына арналған музыкалық мерекелер мен ойын-сауықтарға белсене қатысады. Туған қаламен таныстыруда ересектердің қолданатын теле-, бейне-, аудиоқұралдарын эмоционалды түрде қабылдайды. Туған қала туралы әсерлерін көрсету үшін көркем-нәтижелі қызметінің түрлерін (суреттер, әңгімелер, тақпақтар) ересектермен бірге және өзін бетінше қолданылады.

Туған қаланың (ауыл) өткен тарихы туралы ақпаратты білуі. Мамандармен қызметтестік, мұражай, кітапханаларға бару, семинарлар, экскурсиялар ұйымдастыру арқылы өз біліктілігін жоғарлату. Мәдениет мекемесінің мамандарын баланың психофизиологиялық мүмкіндіктеріне тұспалдайды және ол қабылдай алатын ақпарат көлемін есептеу. Мектепке дейінгі жастағы балалары қабылдай алатын туған өлке туралы ақпаратты мұражай және кітапханалар қызметкерлеріне сұрыптауға көмектесу. Балаларды туған өлкенің (қаланы, ауылдың) мәдени-тарихи мұрасына баулу. Оларды туған қаланың мәдени-тарихи нысандарымен (мұражай, кітапхана, ескерткіштер), құрушылық өткен кезеңімен, дәстүрлерімен, аңыздарымен таныстырады.Әр балаға тарихты тануда өзінің жеке мүдделерін жүзеге асыруға, тілдік және көркем-нәтижелі қызметте алған әсерлерін көрсетуге көмектеседі.

Ата-аналарда отбасылық дәстүрлерді сақтауға және жаңасын тудыруға, өз отбасын мақтан етуге уәж туғызады. Ата-аналарды туған қала мәдениетіне және тарихына араластыруға бағыттайды. Ата-аналармен және мамандарменбірігіп тарихи жерлерге, мәдениет мекемелеріне (өлкетану мұражайы, стелла) баруға дайын сапар желістерін жасап, ұсынады.

Ата-ана баланы туған қала мәдениеті және тарихы туралы қызықты және бала қабылдай алатын ақпаратпен таныстырады. Баланың өлке мәдениетіне және тарихына деген мүддесін қолдап, сүйікті жерлеріне мақтаныш сезімін тәрбиелейді және туған қаланың тағдыры мен отбасы тағдырының байланысын көрсетеді.

Баламен бірге туған қалада серуендейді. Туған қаланың негізгі мәдени және тарихи нысандары, атақты адамдары туралы ақпарат жинауды жүзеге асыруға көмектеседі. Қалада өтетін іс-шараларға қатысады, болап жатқан оқиғаларға қызығушылық білдіреді. Өз ауласын, қаласын көріктендіруге белсене қатысады.Баланы да сол іске қатыстырады. Өзінің мамандығы, оның туған қала үшін маңыздылығы туралы әңгімелейді. Балаға алған әсерлерін көрсетуге ұсынады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Карташова А. Коучинг. / Статья. - М.: Психологический центр «На Волхонке», 2006.
2. Ландсберг М. Психология. - М.: Эксмо-Пресс, 2004.
3. Смарт Дж.К. На пути к успеху. - СПб.: Нева, 2004.
4. Огнев А., "Организационное консультирование в стиле коучинг", //С-Пб.: Речь, 2003.
5. Харрис Д., "Коучинг. Личностный рост и успех", // С-Пб.: Речь, 2003.
6. Смарт Дж. К.. "Коучинг." // Издательский дом "Нева", 2004.
7. Управление персоналом, Инструмент руководителя, // М.:“Равновесие-медиа”, 2003.
8. https://www.maam.ru/
9. https://dohcolonoc.ru/
10. https://www.resobr.ru/
11. https://infourok.ru/
12. https://nsportal.ru/detskiy-sad/upravlenie-dou/